Ριζικές αλλαγές στις Αυτοδιοικητικές Εκλογές με κατάργηση β’ γύρου και ηλεκτρονική ψηφοφορία προτείνει η Κυβέρνηση

Σημαντικές αλλαγές, που αναμένεται να εγείρουν μεγάλες συζητήσεις όταν κατατεθούν στην δημόσια διαβούλευση στις αρχές του 2025, προτίθεται να επιφέρει η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στον τρόπο διεξαγωγής και ανάδειξης των νικητών στις Αυτοδιοικητικές Εκλογές. 

Ο Υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος, ο οποίος μίλησε στο Ετήσιο Συνέδριο της ΚΕΔΕ, κατέθεσε σειρά προτάσεων σχετικά με το θέμα, προκειμένου να «προϊδεάσει» για τις προθέσεις της κυβέρνησης. 

Η πρώτη πρόταση αφορούσε την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών σε μία και μόνη αναμέτρηση από την πρώτη Κυριακή. Οι εκλογείς θα έχουν και δεύτερη επιλογή στο ψηφοδέλτιο, που θα προσμετράται στις ψήφους των δύο πρώτων, σε περίπτωση που ο πρώτος δεν ξεπεράσει το 50% + 1 ψήφο, καθώς σε εκείνη την περίπτωση θα επανεκλεγόταν ούτως ή άλλως.

Η δεύτερη πρόταση ήταν η δυνατότητα και ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στις Αυτοδιοικητικές εκλογές.

Ο Υπουργός Εσωτερικών προχώρησε και σε άλλες προτάσεις αλλαγών, λιγότερο «ριζικών», όπως:

Μείωση του αριθμού των υποψηφίων με την προσαύξηση να μειώνεται από το 150% που είναι σήμερα, στο 50% επί του αριθμού των υποψηφίων για κάθε αξίωμα.

Κατάργηση της δημοτικής ενότητας ως εκλογικής περιφέρειας για την εκλογή δημοτικών συμβούλων.

Εκτός από την ποσόστωση των φίλων πρότεινε να εισαχθεί υποχρεωτικά και ότι το 1/5 των υποψηφίων να είναι ηλικίας 30 ετών και κάτω ή κάθ΄ υπέρβαση του μέγιστου αριθμού των υποψηφίων.

Κατάργηση της απόσπασης αιρετών λόγω εκλογής, για να μην είναι όχημα για απόσπαση η συμμετοχή στα κοινά, αλλά στάση προσφοράς

Να αξιολογηθούν και θα επανακαθοριστούν τα κολλήματα τον ασυμβίβαστων.

Η εκλογή θα διεξάγεται την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου.

Ενιαίο παράβολο κάθε συνδυασμού, με βάση τον πληθυσμό κάθε δήμου και ανεξαρτήτως του αριθμού των υποψηφίων.

Επικαιροποίηση και προσαρμογή του νόμου για τις εκλογικές δαπάνες, ο οποίος θα ενσωματωθεί στον ενιαίο κώδικα αυτοδιοίκησης.

Θα υπάρξει πρόβλεψη στις περιπτώσεις όπου η δημοτική αρχή χάνει την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο λόγω ανεξαρτητοποίησης δημοτικών συμβούλων με αποτέλεσμα να  μπορεί να διοικηθεί ο δήμος, να προκηρύσσονται εκλογές, υπό τις εξής προϋποθέσεις: 

- Να είναι εντός των 3 πρώτων ετών της θητείας, και να συμφωνούν τα 4/5 του όλου αριθμού των μελών του δημοτικού συμβουλίου και ο ίδιο ο δήμαρχος. 

Εφόσον πληρούνται τα παραπάνω, τότε μπορούν να προκηρυχθούν οι δημοτικές εκλογές για την ανάδειξη νέας δημοτικής αρχής και του συμβουλίου των κοινοτήτων και να εκλέγονται νέα όργανα, αλλά μόνο για το υπόλοιπο της θητείας και μόνο μια φορά μέχρι την κανονική λήξη της θητείας.

Κάθε συνδυασμός να μπορεί να ορίσει υποψήφιους που να εκλέγονται χωρίς σταυρό προτίμησης,  όπως οι βουλευτές επικρατείας.

Αναλυτικότερα, 1 υποψήφιους χωρίς σταυρό σε δημοτικά συμβούλια που εκλέγουν έως 19 μέλη, 2 υποψήφιους χωρίς σταυρό σε δημοτικά συμβούλια που εκλέγουν μεταξύ 25 και 39 μέλη και 3 υποψήφιους σε δημοτικά συμβούλια που εκλέγουν έως 43 μέλη. 

Οι υποψήφιοι αυτοί θα εκλέγονται μόνο αν ο συνδυασμός ανακηρυχθεί ως νικητής των εκλογών και δε θα χρειάζονται σταυρό προτίμησης

Ο αριθμός τους θα συμπεριλαμβάνεται στον αριθμό των δημοτικών συμβούλων που εκλεγεί ο επιτυχόν συνδυασμός (π.χ. τα τρία πέμπτα).

Στην περίπτωση του Δ. Βέροιας, που έχει πλέον 35 δημοτικούς συμβούλους, θα υπήρχαν 2 υποψήφιοι υποψήφιους χωρίς σταυρό, όπως 2 θα ήταν και στους Δήμους Νάουσας και Αλεξάνδρειας, που έχουν 29 δημοτικούς συμβούλους

Περισσότερα για την εκλογή από την πρώτη Κυριακή

Τα ψηφοδέλτια που θα πάρουν στα χέρια τους οι εκλογείς την πρώτη και μοναδική εκλογική Κυριακή θα έχουν δυνατότητα και δεύτερης επιλογής προτίμησης για την ανάδειξη της δημοτικής αρχής της προτίμησής τους.

Το ψηφοδέλτιο θα ανήκει κανονικά σε μια παράταξη όπου θα αποτελεί και πρώτη επιλογή του εκλογέα, αλλά από κάτω θα περιλαμβάνει και λίστα των υπολοίπων παρατάξεων. Σε αυτήν την δεύτερη λίστα ο εκλογέας θα βάζει έναν σταυρό προτίμησης για να δηλώσει σε περίπτωση που ο συνδυασμός της επιλογής του δεν βγει ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος ποιον άλλον θα προτιμούσε για δήμαρχο.

Μετά την καταμέτρηση των ψήφων και εφόσον καμία παράταξη δεν έχει συγκεντρώσει το 50%+1, τότε από τα ψηφοδέλτια του τρίτου και κάτω θα γίνεται καταμέτρηση της δεύτερης επιλογής και όποιος έχει τις περισσότερες ψήφους (από τους δύο πρώτους) σε σύνολο θα αναδεικνύεται δήμαρχος.

Όπως υποστήριξε ο κ. Λιβάνιος, με αυτό τον τρόπο διατηρείται ο όρος της αυξημένης πλειοψηφίας για την εξασφάλιση του 60% των εδρών και τελειώνουν τα «παζάρια» μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου.

Ηλεκτρονική ψηφοφορία 

Η πρόταση που αφορά στην ηλεκτρονική ψηφοφορία αλλάζει, επίσης, τα δεδομένα στις εκλογές και αποτελεί προάγγελο της εξέλιξης όλων των ψηφοφοριών στην Ελλάδα. 

Όποιος εκλογέας επιθυμεί θα ψηφίζει και με ηλεκτρονική ψηφοφορία. Μία πρόταση που αλλάζει εντελώς τα δεδομένα αφού λύνει εντελώς το πρόβλημα της μετάβασης στη κάλπη, αλλά και το πρόβλημα της συμμετοχής.

Για την τεκμηρίωση της πρότασης ο κ. Λιβάνιος έκανε τρεις επισημάνσεις:

Η αποχή είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του πολιτικού συστήματος και είναι συνεχώς επιδεινούμενο σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Προφανώς και θα υπάρχουν και εκλογικά τμήματα με δυνατότητα ψηφοφορίας και με φυσική παρουσία.

Ειδικά για τις αυτοδιοικητικές εκλογές που είναι αδύνατη η σύσταση εκλογικών τμημάτων ετεροδημοτών και είναι εξαιρετικά πολύπλοκη η εφαρμογή επιστολικής ψήφου, η ηλεκτρονική ψήφος είναι η πλέον πρόσφορη η λύση.

Αντιθέτως με τις ευρωεκλογές που διεξάγεται μία εκλογική αναμέτρηση και τις βουλευτικές που διεξάγονται 59, στις αυτοδιοικητικές εκλογές διεξάγονται (σε 332 + 13 και 6.000 αν υπολογίσουμε τις δημοτικές κοινότητες) διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις.

Η δυνατότητα συμμετοχής ηλεκτρονικά θα γίνεται με αίτηση των ενδιαφερόμενων. Όποιος εκλογέας θέλει εντός ή εκτός συνόρων την ημέρα διεξαγωγής των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, θα μπορεί ύστερα από αίτησή του να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.

Οι εκλογείς αυτοί θα ψηφίζουν για δήμαρχο και δημοτικούς συμβούλους και για περιφερειάρχη και περιφερειακούς συμβούλους.

Όπως τόνισε ο Υπουργός Εσωτερικών, η ψηφοφορία θα γίνεται με τις πλέον αυστηρές προδιαγραφές, με δικαστικούς ως μέλη της ηλεκτρονικής εφορευτικής επιτροπής και θα διασφαλίζει απαρέγκλιτα όλες τις προϋποθέσεις για την αξιοπιστία της εκλογικής διαδικασίας και του εκλογικού αποτελέσματος.

Ηλεκτρονική ψηφοφορία θα γίνεται μέσω του συστήματος «Ζευς» με το οποίο έχουν γίνει ήδη εκατοντάδες αξιόπιστες ηλεκτρονικές ψηφοφορίες.

Πληροφορίες από Myota.gr

(Δημοσιεύθηκε στην ψηφιακή εφημερίδα "InVeria" - Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2024, φύλλο 130)