"Επιχείρηση SOS" για την ΚΕΠΑ Δ. Βέροιας

«Συναγερμός» σήμανε στον Δ. Βέροιας, όπως και σε πολλούς Δήμους της χώρας, η αρχική συζήτηση και στη συνέχεια η ψήφιση του νόμου 5056/2023, που προβλέπει την συγχώνευση νομικών προσώπων και δημοτικών επιχειρήσεων (πλην των ΔΕΥΑ και των ΔΗΠΕΘΕ) με τους κατά τόπους Δήμους.

Πως επηρεάζει τον Δ. Βέροιας ο νόμος των συγχωνεύσεων

Στον Δ. Βέροιας οι επηρεάζονται το Νομικό Πρόσωπο ΚΑΠΑ και η Δημοτική Επιχείρηση ΚΕΠΑ. Το Νομικό Πρόσωπο έχει υπό την εποπτεία του τους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς και τα αθλητικά κέντρα, ενώ η Δημοτική Επιχείρηση ΚΕΠΑ (Κοινωφελής Επιχείρησης Πολλαπλής Ανάπτυξης έχει όλο το κομμάτι του πολιτισμού του Δ. Βέροιας (πλην του ΔΗΠΕΘΕ). Από την διαχείριση χώρων θεάτρων και άλλων μείζονος σημασίας κτιρίων, μέχρι τα εκπαιδευτικά τμήματα (μουσική, λαογραφία, εικαστικά κ.α.), την διοργάνωση μεγάλων εκδηλώσεων, την φύλαξη σημαντικών αρχείων (μουσείο εκπαίδευσης, αρχείο Μουτσιόπουλου κ.α.) και, γενικά, την οργάνωση και εκτέλεση όλων των πολιτιστικών δράσεων από πλευράς του Δ. Βέροιας, με εξειδικευμένο διοικητικό, εκπαιδευτικό, καλλιτεχνικό και τεχνικό προσωπικό, ορισμένο και αορίστου χρόνου.

Το θέμα είχε θέσει στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Βέροιας της Τετάρτης 18 Οκτωβρίου 2023 ο Δήμαρχος Κώστας Βοργιαζίδης, ο οποίος έκανε λόγο για προειλημμένες αποφάσεις της κυβέρνησης. Ο κ. Βοργιαζίδης είχε ξεκαθαρίσει πως δεν θα δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα με την συγχώνευση του ΚΑΠΑ, σε αντίθεση με την συγχώνευση της ΚΕΠΑ, που θα δημιουργούσε ζωτικής σημασίας για την Δημοτική Επιχείρηση ζητήματα. Μάλιστα, ο Δήμαρχος είχε προαναγγείλει την σθεναρή αντίδραση του Δήμου και δήλωσε ότι θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να αποτραπεί η συγχώνευση της ΚΕΠΑ με τις κεντρικές υπηρεσίες του Δήμου.

Ξεκίνησε ο «αγώνας» για την διατήρηση της ΚΕΠΑ

Τρεις εβδομάδες μετά τις δηλώσεις του Δημάρχου Βέροιας περί της αντίθεσης στη συγχώνευση της ΚΕΠΑ, το θέμα έρχεται στην Ημερήσια Διάταξη της νέας συνεδρίασης που θα γίνει την Δευτέρας 6 Νοεμβρίου 2023. Μέσα από ένα αναλυτικό εισηγητικό, στο οποίο περιγράφονται όλα τα δεδομένα της ΚΕΠΑ, αλλά και οι λόγοι που η ενδεχόμενη συγχώνευση δεν είναι αποδεκτή, προκειμένου να ληφθεί απόφαση από το Δημοτικό Συμβούλιο ώστε να κατατεθεί αίτημα εξαίρεσης της συγχώνευσης προς το Υπουργείο Εσωτερικών.

Θεωρείται δεδομένο ότι το θέμα θα έχει την ομόφωνη στήριξη του Σώματος του Δημοτικού Συμβουλίου Βέροιας, καθώς όλες ακόμα ενεργές δημοτικές παρατάξεις έχουν εκφραστεί κατά της συγχώνευσης. Αλλά και να μην είχαν εκφραστεί αναλόγως, θεωρούμε ότι θα ήταν αδιανόητο να υπάρξει διαφορετική άποψη σε ένα τόσο σημαντικό θέμα για την κορωνίδα του Πολιτισμού του Δ. Βέροιας.

Τι αναφέρει ο Δήμαρχος στο εισηγητικό του για την ΚΕΠΑ

Στο μακροσκελές εισηγητικό του Κώστα Βοργιαζίδη προς το Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά και στα συμπληρωματικά έγγραφα, αναφέρονται μεταξύ άλλων:

«Το προσωπικό της επιχείρησης ανέρχεται σε 65 εργαζόμενους. Καλύπτουν ειδικότητες και κλάδους όπως διοικητικός, οικονομικός, τεχνικός, καθαριότητας και εκπαιδευτικός. Οι σχέσεις εργασίας παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα:

Σχέση εργασίας - Αριθμός εργαζομένων

Ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου 18

Ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου 1

Ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου (προγράμματα ΔΥΠΑ-ΑμΕΑ) 9

Ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου (εκπαιδευτικό προσωπικό) 36

Σύμβαση παροχής υπηρεσιών 1

ΣΥΝΟΛΟ 65

Παρόλο που το προσωπικό της επιχείρησης έχει μειωθεί κατά επτά εργαζόμενους λόγω συνταξιοδοτήσεων, εντούτοις η επιχείρηση ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στους καταστατικούς σκοπούς της. Τονίζεται ότι η επιχείρηση δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ προσωπικό του Δήμου Βέροιας, για την εκπλήρωση των σκοπών της κατά συνέπεια δεν επιβάρυνε ποτέ τις υπηρεσίες του Δήμου Βέροιας.

Χώροι δραστηριοποίησης της επιχείρησης

Οι χώροι στους οποίους υλοποιούνται οι καταστατικοί σκοποί της επιχείρησης είναι:

α) πενταόροφο κτήριο με θέατρο 250 θέσεων και πέντε ορόφους στους οποίους στεγάζονται τα εκπαιδευτικά τμήματα της επιχείρησης

β) τετραώροφο κτήριο με θέατρο 600 θέσεων, εκθεσιακούς χώρους, με γραφεία διοίκησης και υπόγειο χώρο στάθμευσης

γ) ανοιχτό θέατρο 1.800 θέσεων για τις καλοκαιρινές δραστηριότητες (θέατρο, μουσικές εκδηλώσεις κλπ)

δ) δύο βιβλιοθήκες, μία στην Βέροια, στην οποία μεταξύ άλλων στεγάζεται θεματική βιβλιοθήκη με αντικείμενο την κλασσική μουσική και μία στο Μακροχώρι Ημαθίας, στη μνήμη των 21 αδικοχαμένων μαθητών δημιουργήθηκε στο Μακροχώρι Ημαθίας, του οποίου το όνομα συνδέθηκε με το τραγικό δυστύχημα του μαθητικού λεωφορείου στα Τέμπη το 2003.

ε) παραδοσιακό κτήριο στην Εβραϊκή συνοικία της Βέροιας που χρησιμοποιείται ως ξενώνας και γραφεία.

Ακόμη την καλοκαιρινή περίοδο η επιχείρηση δραστηριοποιείται και σε ανοιχτούς χώρους σε όλη την πόλη της Βέροιας και στα γύρω χωριά.

Το έργο που παράγει η ΚΕΠΑ Δ. Βέροιας

α. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2017 – 2023. Η ΚΕΠΑ συνεργάζεται συστηματικά με κρατικούς Οργανισμούς και Υπηρεσίες του Δημόσιου και Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, ιδιωτικές επιχειρήσεις, σωματεία και άλλους φορείς που περιγράφονται στο Παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος.

β. ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΘΑΡΑΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

γ. Veria Dance/Βέροια, η πόλη που χορεύει!

δ. ΒΕΡΟΙΑ, ΕΥΗΧΗ ΠΟΛΗ

Συλλογές

Η ΚΕΠΑ ψηφιοποιεί και οργανώνει τις παρακάτω συλλογές ιδιοκτησίας της:

1. Συλλογές φωτογραφιών και σχεδίων καθηγητή Νίκου Μουτσόπουλου

2. Συλλογή Χρίστου Τσολάκη

3. Το Κέντρο Τοπικής Ιστορίας και Πολιτισμού Βέροιας

Εκπαιδευτικός τομέας

Στην επιχείρηση λειτουργεί αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού Δημοτικό Ωδείο με τα εξής τμήματα: πιάνο, κιθάρα, βιολί, βιολοντσέλο, ανώτερα θεωρητικά, κλαρινέτο, φλάουτο, τρομπέτα, σαξόφωνο, μονωδία, βυζαντινή μουσική, μπουζούκι, ποντιακή λύρα, παραδοσιακό κλαρίνο, ακορντεόν, μουσική προπαιδεία, μουσικοκινητική, αρμόνιο, ηλεκτρική κιθάρα, κρουστά, χορωδία ενηλίκων. Ιδιαίτερο τμήμα της επιχείρησης είναι η Φιλαρμονική.

Επίσης λειτουργεί αναγνωρισμένη Ερασιτεχνική Σχολή Χορού από το Υπουργείο Πολιτισμού με τμήματα μπαλέτου, μοντέρνου χορού, λάτιν, χιπ-χοπ, παραδοσιακών χορών.

Ακόμη λειτουργούν τμήματα ζωγραφικής, κοσμήματος, αργυροχρυσοχοΐας και κατασκευών.

Εκπαιδευτικό έτος Συνολικός αριθμός μαθητών

2013-2014 738

2014-2015 762

2015-2016 868

2016-2017 761

2017-2018 728

2018-2019 768

2019-2020 768

2020-2021 393

2021-2022 369

2022-2023 710

*Τα έτη 2020-2021 και 2021-2022 λόγω της πανδημίας υπήρξε μείωση του αριθμού μαθητών.

Διαχρονικά από την νομοθεσία απαιτούνταν να καλύπτεται διαφορετικό ποσοστό του κόστους μισθοδοσίας του εκπαιδευτικού προσωπικού(καθηγητές μουσικής, χορού, εικαστικών κλπ) από το αντίτιμο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ενώ ξεκίνησε το 2012 από 100%, με το άρθρο 57 του ν.4873 /2021, προβλέφθηκε ότι το κόστος μισθοδοσίας του εκπαιδευτικού προσωπικού αρκεί να καλύπτεται κατά 60% τουλάχιστον από την καταβολή αντιτίμου-διδάκτρων στις πολιτιστικές δομές. Το ποσοστό αυτό ισχύει έως 30-06-2023 και μετά το πέρας αυτής της ημερομηνίας επανέρχεται στο 70% (άρθρο 107 του ν.4483/2017).

[...] Την τελευταία πενταετία η επιχείρηση όχι μόνο υπερκάλυπτε τις προϋποθέσεις που έθετε ο νόμος, αλλά σχεδόν κάλυπτε το κόστος μισθοδοσίας του εκπαιδευτικού προσωπικού από το αντίτιμο των παρεχόμενων υπηρεσιών, πλην των ετών 2020-2021 δηλαδή την περίοδο της πανδημίας. Ακόμα όμως και το μικρό ποσό που υπολείπονταν για την πλήρη κάλυψη της μισθοδοσίας του εκπαιδευτικού προσωπικού, δεν επιβάρυνε τον προϋπολογισμό του Δήμου Βέροιας με την μορφή πρόσθετης επιχορήγησης, αλλά καλύπτονταν από άλλες αντικαταβολές-ίδια έσοδα της επιχείρησης».

Στο κλείσιμο του εισηγητικού του Δημάρχου αναφέρεται:

«Η επί δεκαετίες παραγωγή έργου από την ΚΕΠΑ σε όλα τα στάδια της παρουσίας της στα πολιτιστικά πράγματα του Δήμου Βέροιας, αλλά και ευρύτερα, αναγνωρίζεται από εγνωσμένου κύρους φορείς [...]

Πλεονεκτήματα Αυτόνομης Λειτουργίας της ΚΕΠΑ

Το προσωπικό της Κοινωφελούς Επιχείρησης Πολλαπλής Ανάπτυξης Δήμου Βέροιας (ΚΕΠΑ) εργάζεται με βάση την εργατική νομοθεσία και τις διατάξεις που διέπουν τα Ν.Π.Ι.Δ. Η εργασία του είναι ίδια με την εργασία στον ιδιωτικό τομέα. Ως εκ τούτου δεν έχει σχεδόν καμία σχέση με τις συνθήκες εργασίας στους ΟΤΑ. Η εργασία του περιλαμβάνει απογευματινές ώρες απασχόλησης στην γραμματεία της επιχείρησης για την είσπραξη διδάκτρων των τμημάτων από υπαλλήλους, οι οποίοι δεν έχουν την ειδικότητα ταμεία. Ακόμη περιλαμβάνει απασχόληση τεχνικών σε βραδινές και πολλές φορές μεταμεσονύχτιες ώρες για εκδηλώσεις, συναυλίες, τόσο σε στεγασμένους χώρους της επιχείρησης, όσο και σε δημόσιους χώρους, χειμώνα καλοκαίρι, μορφή που δεν είναι συμβατή με συνθήκες εργασίας στους ΟΤΑ και τον τρόπο εργασίας προσωπικού με κανόνες Δημοσίου Δικαίου και δημοτικών υπαλλήλων. Κατά συνέπεια θα οδηγήσει στην υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, οι οποίες απαιτούν άλλες συνθήκες εργασίας από αυτές του Δημόσιου Τομέα.

Οι Κοινωφελείς Επιχειρήσεις διοικούνται, πέρα από το Δ.Σ και τον Πρόεδρο του, από Διευθυντές είτε επί θητεία είτε με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας. Οι Διευθυντές προσλαμβάνονται με προκήρυξη στην οποία τίθενται τα προσόντα τους, που κυρίως θα πρέπει να αφορούν στην πολιτιστική διαχείριση και την οργάνωση και διοίκηση πολιτιστικών επιχειρήσεων. Τέτοια διαδικασία δεν μπορεί να γίνει από τους ΟΤΑ. Στην περίπτωση ενσωμάτωσης της Δημοτικής Επιχείρησης στον Δήμο, ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Πολιτισμού που θα δημιουργηθεί θα προέρχεται από την ιεραρχία του προσωπικού του Δήμου, χωρίς να έχει προφανώς τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για την Διεύθυνση Πολιτισμού. Μια πολιτιστική κοινωφελής δημοτική επιχείρηση όπως η ΚΕΠΑ, πρέπει να έχει Διευθυντή εξειδικευμένο στο αντικείμενο της πολιτιστικής διαχείρισης και της οργάνωσης και παραγωγής πολιτιστικών δράσεων.

Η διαχείριση των πολιτιστικών δράσεων, λόγω της φύσης τους, παρουσιάζουν συχνά ανατροπές και έκτακτες απαιτήσεις (οικονομικές, οργανωτικές, τεχνικές), οι οποίες απαιτούν την λήψη απόφασης άμεσα, σε επίπεδο Δ/κού Συμβουλίου της επιχείρησης, ενώ οι κατεπείγουσες απαιτήσεις που προκύπτουν αντιμετωπίζονται από τον Πρόεδρο και τον Διευθυντή της επιχείρησης. Αυτό, όπως είναι κατανοητό δεν μπορεί να γίνει από την δυσκίνητη, γραφειοκρατική και χρονοβόρα λειτουργία των ΟΤΑ, που απαιτεί πολλές φορές αποφάσεις σε επίπεδο Δημοτικού Συμβουλίου.

Η είσπραξη των εσόδων με βάση τον ετήσιο προϋπολογισμό της επιχείρησης αγγίζει σχεδόν το 100% όπως φαίνεται στα σχετικά παραπάνω γραφήματα, ενώ είναι γνωστό ότι τα αντίστοιχα ποσοστά στους ΟΤΑ είναι πολύ χαμηλότερα. Συνέπεια αυτού θα είναι η απώλεια εσόδων.

Η ΚΕΠΑ Δ.Βέροιας παρόλες τις συνταξιοδοτήσεις του προσωπικού της έχει αρκετά ικανοποιητική στελέχωση σε προσωπικό, τόσο διοικητικό-οικονομικό όσο και τεχνικό. Συστεγάζεται στους ίδιους χώρους με το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, το οποίο είναι υποστελεχωμένο και δεν έχει δική του στέγη. Οι χώροι στους οποίους συστεγάζονται οι δύο φορείς ανήκουν κατά χρήση στην ΚΕΠΑ, η οποία φροντίζει για την λειτουργία και συντήρησή τους. Τυχόν ενσωμάτωση του προσωπικού της ΚΕΠΑ στην δομή του Δήμου Βέροιας θα δυσκολέψει την εξυπηρέτηση των αναγκών του ΔΗΠΕΘΕ κατά την διάρκεια της παραγωγής του και θα καταστήσει την πραγματοποίησή της προβληματική. Διότι το προσωπικό της ΚΕΠΑ συνδράμει στο ελάχιστο προσωπικό του ΔΗΠΕΘΕ σε αυτές.

Η εμπειρία έδειξε ότι συγκεκριμένα ο πολιτισμός πρέπει να λειτουργεί αυτοτελώς ώστε να ευκολύνεται ο επιχειρησιακός σχεδιασμός, η παραγωγή, η διαχείριση των «προϊόντων» και των υπηρεσιών τους. Αν αυτό δε γίνει αποδεκτό, η υπερσυγκέντρωση αντικειμένων σε μια ενιαία δομή (δήμος), θα δημιουργήσει νομοτελειακά ένα δυσκίνητο και υδροκεφαλικό οργανισμό, ανίκανο να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Επιπρόσθετα, η συνύπαρξη ετερόκλητων αντικειμένων σε μια δομή προκαλεί προβλήματα στη διοικητική διάρθρωσή της με αποτέλεσμα η υποστήριξη τους να είναι ελλιπής».