Μία ψηφιακή περιβαλλοντική ασπίδα για τη Βέροια και τους αγρότες της (του Καλλίστρατου Γρηγοριάδη)

 Το όραμα για έναν έξυπνο, ανθεκτικό, ανταγωνιστικό και περιβαλλοντικά ενεργό Δήμο Βέροιας

*Του Καλλίστρατου Γρηγοριάδη

Καθώς τα γεωργικά συστήματα αντιμετωπίζουν, ολοένα και πιο συχνά, την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, η επένδυση στην καινοτομία και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών γίνεται αδήριτη ανάγκη. Στον Δήμο Βέροιας, έναν κατ’ εξοχήν αγροτικό τόπο, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της γεωργίας μπορεί να συνεισφέρει καταλυτικά στην οικονομία με στόχο έναν βιώσιμο κόσμο, καλύτερο για όλους.

Οι καύσωνες με διάρκεια ρεκόρ έχουν γίνει η νέα κανονικότητα του ελληνικού καλοκαιριού. Η σφοδρότητα του φαινομένου συνοδεύεται από αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες και υψηλές αρδευτικές ανάγκες, καθώς το νερό, πριν πέσει καλά-καλά στο χωράφι, εξατμίζεται από τις υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό σημαίνει αύξηση του κόστους καλλιέργειας και υπερκατανάλωση πόρων. Ταυτόχρονα, ακραία καιρικά φαινόμενα απειλούν σοδειές, ζωές και οικονομίες. 

Η ανθρωπογενής κλιματική κρίση είναι γεγονός. Το αποτύπωμά της εντοπίζεται με αυξανόμενη ένταση σε όλο τον κόσμο. Δυστυχώς, αυτό είναι μόνο η αρχή, όπως προειδοποιούν οι επιστήμονες. Μόλις πριν λίγες ημέρες, με αφορμή τον πιο ζεστό Ιούλιο που έχει καταγραφεί ποτέ, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε πως η περίοδος υπερθέρμανσης του πλανήτη τέλειωσε και «έχει αρχίσει η εποχή του παγκόσμιου κοχλασμού». 

Απαιτούνται γενναίες αλλαγές για τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, αλλά και στοχευμένες πράσινες πολιτικές, προκειμένου να καταστούν οι κοινότητές μας πιο ανθεκτικές στα ακραία καιρικά φαινόμενα και πιο προσαρμοσμένες σε αυτή τη νέα απειλητική πραγματικότητα. 

Ο Δήμος Βέροιας είναι πιο έτοιμος από ποτέ, να συνταχθεί σε αυτή την προσπάθεια και πιο συγκεκριμένα, να συμμορφωθεί με το εθνικό στρατηγικό σχέδιο για την επίτευξη των στόχων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και της Πράσινης Συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σχέδιο αυτό προβλέπει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της γεωργίας και δίνει σημαντικά εργαλεία στα χέρια των αγροτών και των πολιτών τόσο για την αντιμετώπιση των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής όσο και για τη βελτίωση των εισοδημάτων τους. 

Η δυνατότητα αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο δημοτικό έργο που έχει προηγηθεί. Η αρχή έγινε το 2020, με τη σύσταση Αντιδημαρχίας Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ψηφιακής Πολιτικής. Μέσα σε τρία χρόνια, η Βέροια πέρασε με επιτυχία το κατώφλι της νέας εποχής, προσφέροντας εφαρμογές που εξοικονομούν, στους συμπολίτες και στον δήμο μας, χρόνο και ανεκτίμητους πόρους. Περισσότερες από 50.000 ψηφιακές συναλλαγές ολοκληρώθηκαν, δίνοντας στη Βέροια μία εξέχουσα θέση στον χάρτη του ψηφιακού μετασχηματισμού ανάμεσα στους δέκα πρώτους δήμους της Ελλάδας. 

Φυσικά, έχουν να γίνουν πολλά προς την περαιτέρω ψηφιακή πρόοδο και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, η πολύτιμη τεχνογνωσία, που αποκτήθηκε, μέσα σε αυτό το διάστημα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης του δήμου, αποτελεί πυρήνα ενός οράματος, που απαντά στις απαιτήσεις των καιρών και βλέπει την πρωτογενή παραγωγή της Βέροιας περισσότερο θωρακισμένη και λιγότερο ενεργοβόρα, τους αγρότες πιο ανταγωνιστικούς και τις κοινότητες των πολιτών ασφαλείς και βιώσιμες. Η υλοποίηση του βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) και το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) - τελευταίες τεχνολογίες που μπορούν να προσφέρουν ανεκτίμητη στήριξη, όχι μόνο στους γεωργούς και τις αγροτικές επιχειρήσεις, αλλά σε όλους.

Η τεχνολογία του Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT) μπορεί να προσφέρει ένα ευφυές πληροφοριακό σύστημα, που θα μετασχηματίσει τον αγροτικό τομέα, καθώς θα παρέχει στους καλλιεργητές πρόσβαση, σε πραγματικό χρόνο, σε δεδομένα σχετικά με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, τον καιρό, το χώμα, τον αέρα και την καλλιεργητική φροντίδα, αλλά και ενημερώσεις σχετικές με ακραία καιρικά φαινόμενα και τρόπους προστασίας ή άμεσης διαφυγής σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Τα δεδομένα αυτά θα βοηθούν τους αγρότες να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις, ώστε να εξορθολογήσουν κάθε πτυχή της δουλειάς τους και να προστατεύονται – όπως και όλοι οι πολίτες – στις περιπτώσεις ακραίων θερμοκρασιών, ισχυρών ανέμων, έντονων βροχοπτώσεων και χαλαζοπτώσεων.

Με άλλα λόγια, συνδυάζοντας δεδομένα πραγματικού χρόνου IoT με ακριβή γεωχωρικά δεδομένα, οι αγρότες, οι γεωπόνοι και οι αγροτικοί σύμβουλοι μπορούν να εφαρμόζουν μία γεωργία ακριβείας, με αποτέλεσμα υψηλότερες αποδόσεις, μειωμένη σπατάλη πόρων και πιο βιώσιμες πρακτικές για την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών υποδομών μας. Επιπλέον, η τεχνολογία IoT επιτρέπει στους γεωργούς να παρακολουθούν εξ αποστάσεως τις καλλιέργειες τους, μειώνοντας το κόστος εργασίας και διασφαλίζοντας την υγεία και την ασφάλεια της περιουσίας τους.

Μετρώντας οφέλη

Η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών στη γεωργία μπορεί να αποφέρει πολλά και σημαντικά οφέλη:

Μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου της γεωργίας ως αποτέλεσμα της ορθολογικής χρήσης των διαθέσιμων πόρων. 

Αύξηση του κέρδους του παραγωγού μέσω της μείωσης του κόστους παραγωγής που οφείλεται στην ελεγχόμενη (και συχνά μειωμένη) εφαρμογή εισροών (λιπάσματα, νερό, σπόροι, φάρμακα). 

Βελτίωση της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος και αύξηση του ύψους παραγωγής, λόγω καλύτερης αντιμετώπισης των αναγκών των καλλιεργειών. 

Πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των κινδύνων που απειλούν την παραγωγή, χάρη στην έγκαιρη προειδοποίηση των παραγωγών.

Θωράκιση της ζωής κάθε πολίτη.

Η ψηφιακή γεωργία είναι η ευκαιρία για την τοπική αυτοδιοίκηση της Βέροιας, να δημιουργήσει μία περιβαλλοντική ασπίδα για τους πολίτες της και να αναζωογονήσει την οικονομία του τόπου σε εθνικό επίπεδο, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής. Δεν είναι απλώς, μία θεωρία, αλλά μία αποτελεσματική πρακτική εφαρμοσμένη ήδη σε άλλες «γειτονιές» του κόσμου που έχουν αναπτύξει τη δική τους στρατηγική περιβαλλοντικής προσαρμογής, ανθεκτικότητας και βιώσιμης αγροτικής ανάπτυξης. 

* Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Βέροιας με τον συνδυασμό “Δράση με Γνώση” του Κων/νου Βοργιαζίδη, Αντιδήμαρχος Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Ψηφιακής Πολιτικής & Καινοτομίας Δήμου Βέροιας, Πολιτικός Επιστήμονας