Τι συμβαίνει στον Δ. Βέροιας; Μη ικανοί να τα καταφέρουν ή δεν τους ενδιαφέρει καν;

Την περασμένη εβδομάδα, τελευταίες μέρες του Μαρτίου του 2023, διαπιστώθηκε για ακόμη μια φορά πως η Δημοτική Αρχή της Βέροιας έχει ιδιαίτερη αδυναμία στην «δημιουργικότητα», τόση όση ευκολία έχει στο «γκρέμισμα». Από την άλλη, διαπιστώνεται η αδυναμία ή ανικανότητα για οποιαδήποτε παρέμβαση σε θέματα που απασχολούν χιλιάδες δημοτών, όπως η τριτοκοσμικές συνθήκες στο Εργοχώρι και στον «αναγεννημένο» καταυλισμό του. 

Το πιο εύκολο είναι να αποδοθούν ευθύνες στον Δήμαρχο Κώστα Βοργιαζίδη. Και όντως έχει ακέραια την πολιτική ευθύνη ο ίδιος. Ωστόσο, δεν είναι άμοιροι ευθυνών οι συνεργάτες του και δεν μπορούν να κρύβονται πίσω από την ευθύνη του Δημάρχου που τους επέλεξε. 

Υποτίθεται ότι οι αντιδήμαρχοι και οι πρόεδροι Νομικών Προσώπων και Δημοτικών Επιχειρήσεων δεν είναι ούτε μαριονέτες, ούτε αχυράνθρωποι. Κρίνονται για το προσωπικό τους έργο, για όσα κάνουν ή δεν κάνουν, για το καλό ή το κακό που αφήνουν πίσω τους. Και μαζί με αυτούς, κρίνεται και αυτός που τους διόρισε στην θέση που βρίσκονται. 

Συνεπώς, το γεγονός ότι – επί παραδείγματος χάριν – το αρχοντικό στην οδό Βερμίου που αγοράστηκε με χρήματα της δωρεάς Κορνηλίας Καραναστάση (το γένος Κούσιου, αδελφή των γνωστών δωρητών του Δήμου) άρχισε να πέφτει όχι με ευθύνη μόνον του Δημάρχου, αλλά και του αρμόδιου αντιδημάρχου Τεχνικών Αλέξανδρου Τσαχουρίδη, αλλά και των προκατόχων του μέχρι την εποχή που διοικούσε τον Δήμο η Χαρούλα Ουσουλτζόγλου. Αλλά και των δημοτικών συμβούλων που ίσως να μην θυμούνται καν ότι ψήφισαν κάποτε την αγορά ενός διατηρητέου και, φανταζόμαστε, δεν ασχολήθηκαν ιδιαίτερα για την πορεία αυτής της απόφασης. 

Πρώτος και κύριος υπεύθυνος, λοιπόν, ο Δήμαρχος που τα κτίρια ένα μετά το άλλο πέφτουν. Αλλά εξίσου υπεύθυνοι και οι συνεργάτες του. Και όσο ο ίδιος και οι συνεργάτες του είναι στο τιμόνι του Δήμου Βέροιας, δεν υπάρχει καμία… εγγύηση ότι δεν θα ζήσουμε τα ίδια «γκρεμίδια» και σε άλλα διατηρητέα κτίρια, όπως αυτό που πρόσφατα νοίκιασε ο Δήμος Βέροιας, το παλιό δικαστικό μέγαρο της πλ. Ωρολογίου. 

Η περίπτωση του «βενετσιάνικου» σπιτιού της οδού Βερμίου

Η μακαριστή δωρήτρια του Δ. Βέροιας Κορνηλία Καραναστάση είχε κάνει δωρεά την περιουσία της στον Δ. Βέροιας. Με χρήματα της δωρεάς, επί Δημαρχίας της Χαρούλας Ουσουλτζόγλου, ο Δ. Βέροιας αποφάσισε να αγοράσει ένα κτίριο βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής (σπάνιο και ιδιαίτερο κτίριο), με σκοπό να το αναστυλώσει και να μην χαθεί αυτή η σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. 

Επί του κτιρίου αυτού έδωσε πρόσφατα πληροφορίες ο γνωστός αρχιτέκτονας Δημήτρης Κουκούδης, αναφέροντας πως πρόκειται για κτίσμα του 1935, που κατασκευάστηκε από τον Γιάννη Χατζίκο, θείο της ευεργέτιδας του Δ. Βέροιας Βούλας Χατζίκου. Τα σχέδια τα έφερε ο Γιάννης Χατζίκος από την Ρουμανία και το κτίριο το έχτισαν ντόπιοι τεχνίτες. 

Μάλιστα, ο κ. Κουκούδης αναφέρει ότι από το 2009 έχουν γίνει μελέτες αναστύλωσης από τον ίδιο και την συνάδελφό του Άννα Ματσκάνη, ενώ ειδικά για την στατικότητα του κτιρίου έγιναν πρόσθετες μελέτες, για ακόμα καλύτερη υποστήριξή του. 

Δεν είναι απλώς ένα κτίριο 90 σχεδόν ετών που πέφτει. Είναι ένα σπάνιο κτίριο, με μοναδική αρχιτεκτονική. Δείτε πως ακριβώς το περιγράφει ο Δημήτρης Κουκούδης: «Ένα πραγματικό έργο τέχνης, σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής. Καλλιτέχνημα άξιο να προστατευθεί με κάθε τρόπο. Όταν έχουμε χάσει τόσα ιστορικά κτήρια την εποχή, που δεν γνώριζαν τον τρόπο οι αρμόδιοι, για να μη πω κάτι χειρότερο, τώρα με τόση γνώση είναι άδικο να το αφήσουμε να πέσει».

Παραθέτουμε αυτούσια τα όσα σχολίασε σχετικά ο Δημήτρης Κουκούδης (πηγή κειμένου και φωτο από το laosnews.gr):

«Το κτήριο τής οδού Βερμίου στην Βέροια. Κτίσμα του 1935 που χτίστηκε από τον κυρ Γιάννη Χατζίκο , αδερφό του πατέρα της ευεργέτριας Βούλας Χατζίκου, Κυρ Νίκου Χατζίκου. Χτίστηκε από ντόπιους τεχνίτες σε σχέδια που έφερε από την Ρουμανία ο Γιάννης Χατζίκος. Το κτήριο τιτλοφορείται ως κτήριο χήρας Καραναστάση επειδη με τα χρήματά της το αγόρασε η Δήμος Βεροίας. (Κορνηλία Κούσιου, χήρα Καραναστάση, αδερφή των άλλων ευεργετών με χρήματα των οποίων χτίστηκε η ομώνυμη γέφυρα της πόλης).

Οι φωτογραφίες του κτηρίου, είναι της μελέτης αναστύλωσης που μου ανατέθηκε από τον Δήμο Βεροίας και εκπονήσαμε μαζί με την συνάδερφο Άννα Ματσκάνη το 2009. Ένα πραγματικό έργο τέχνης, σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής. Καλλιτέχνημα άξιο να προστατευθεί με κάθε τρόπο. Όταν έχουμε χάσει τόσα ιστορικά κτήρια την εποχή, που δεν γνώριζαν τον τρόπο οι αρμόδιοι, για να μη πω κάτι χειρότερο, τώρα με τόση γνώση είναι άδικο να το αφήσουμε να πέσει.

Μάλιστα η στατική του μελέτη τροποποιήθηκε εκ νέου από συνάδερφο, προς το βέλτιστο της αναστύλωσης του κτηρίου. Άραγε ποιος ευθύνεται με τόσες εγκεκριμένες μελέτες να φτάσουμε να ακούμε ότι μεθοδεύεται η κατεδάφιση αυτού του σπάνιου κτηρίου;

Η ανεπάρκεια των ευθυνόμενων υπηρεσιών του Δήμου;

Οι σύμβουλοι της Δημαρχίας επι των τεχνικών θεμάτων;

Η χρονική καθυστέρηση από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες που έχουν χρεωθεί την προστασία του;

Κάποιοι ευθύνονται που θα πεταχτεί στα σκουπίδια ένα αριστουργηματικό κτήριο που άξιζε κάθε φροντίδα κι ας μην είχε καμία απολύτως χρήση. Απλώς αξίζει να συντηρηθεί η ύπαρξη του για τις επόμενες γενιές .

Θα είχαν να μάθουν από αυτό οι επόμενοι κάτοικοι της πόλης.

Πως μπορούμε να αφήνεται ένα τέτοιο κόσμημα στο έλεος της πτώσης μετά από τόσα κτήρια που έχασε η πόλη.

Απογοήτευση.

Τόση ιστορία, τόση τέχνη, να γίνει μπάζα και να πεταχτεί μαζί με τα χρήματα της ευργέτριας.

Κάποιοι έχουν ευθύνη γι αυτό. Η όχι;

Κανείς δεν έχει ευθύνη;

Κανείς δεν θα επωμισθεί ολιγωρία και τις ανάλογες κυρώσεις;

Μάλλον….

Είναι ιστορικός, αρχαιολογικός πλούτος του τόπου για την απόκτηση του οποίου από τον Δήμο, δαπανήθηκαν χρήματα μιας ευεργεσίας.

Είναι πολύ σοβαρό θέμα.

Για μας τους αρχιτέκτονες κι όσους αγαπάνε την ιστορία, την τέχνη και την αρχιτεκτονική είναι απογοήτευση μεγάλη, η απώλειά του.

Γι άλλους είναι ανακούφιση…

Το είπα και άλλη φορά και θα το ξαναπώ.

«Η ιερή αρχιτεκτονική δεν είναι αποκλειστικά τα θρησκευτικά κτήρια των ανθρώπων.

Είναι η θέληση, η σκέψη και η προσπάθεια, για αυτή τη «δεύτερη ευκαιρία» ενός κτίσματος .

Ειδικά όταν οι περισσότεροι το θεωρούν απλώς ερείπιο...»

Από τότε πέρασαν τα χρόνια, το κτίριο αφέθηκε στην τύχη του και άρχισε να πέφτει. Μάλιστα, έκλεισε ο δρόμος μπροστά από το κτίριο για να μην υπάρχουν ατυχήματα (ευτυχώς όταν έπεσαν τμήματα του κτιρίου δεν περνούσε κάποιος). 

Το θέμα τέθηκε για ακόμη μία φορά στο Δημοτικό Συμβούλιο Βέροιας που συνεδρίασε την Δευτέρα (27/3/2023) από τον δημοτικό σύμβουλο Κώστα Παλουκίδη, ο οποίος ζήτησε ενημέρωση σχετικά με τι μέλλει γενέσθαι. 

Ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Τεχνικών Αλέξανδρος Τσαχουρίδης επανέλαβε κάτι γενικότητες που είχε πει και στο παρελθόν, ότι το ψάχνουν τι θα γίνει και ότι δεν φταίει ο Δήμος που έκλεισε ο δρόμος, αλλά ήταν εισαγγελική εντολή. 

Ωστόσο, η παρέμβαση του Δημάρχου Κώστα Βοργιαζίδη έδειξε ότι μάλλον ο αντιδήμαρχος Τεχνικών είχε άγνοια για το θέμα ή, στην καλύτερη περίπτωση, απέφυγε να πει την αλήθεια. Όπως είπε, λοιπόν, ο Δήμαρχος, η πρόταση και το «σχέδιο» του Δήμου είναι να πάει το διατηρητέο για κατεδάφιση. Περιμένουν απλά την έγκριση από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων. Μπουλντόζες, δηλαδή, και ισοπέδωση. Αφού δεν σταθήκαμε ικανοί να το διασώσουμε, το σχέδιο είναι να το γκρεμίσουμε, «θάβοντας» στα συντρίμμια τόσο την πολιτιστική κληρονομιά, όσο και τα χρήματα της δωρεάς με τα οποία αγοράστηκε. Με δυο λόγια, και το διατηρητέο χάνουμε και τα λεφτά της δωρεάς κλαίμε.  

Δύο σχόλια και δύο ερωτήσεις με πολλά υποερωτήματα επί θέματος του Αρχοντικού δωρεάς Καραναστάση:

Πρώτον, τρέμουμε για το ενδεχόμενο επανάληψης της τύχης του συγκεκριμένου διατηρητέου σε περιπτώσεις όπως το παλαιό δικαστικό μέγαρο Βέροιας. Ειλικρινά. 

Όπως και για άλλα διατηρητέα που έχουν αφεθεί στην τύχη τους (βλέπε Αρχοντικό Βούλας Χατζίκου στην οδό Κεντρικής, σε ισόγειο χώρο πλησίον του οποίου στεγάζεται ο Σύλλογος Μικρασιατών, ενώ υποτίθεται θα εγκατασταθεί και στο κτίριο εάν κάποτε αναστυλωθεί, μαζί με άλλους ίσως συλλόγους).

Δεύτερον, ο αντιδήμαρχος Τεχνικών τελικά είναι απλά ανενημέρωτος και «πέρα βρέχει» ή ψεύδεται σκοπίμως για να αποφύγει ενδεχομένως τα σχόλια, όταν απαντά «το ψάχνουμε το θέμα για να βρεθεί η καλύτερη λύση»; Τέτοια «ψαξίματα» γίνονται άραγε και όλες τις άλλες περιπτώσεις που υπάρχουν;

Υπάρχουν τελικά πολιτικές ή/και νομικές ευθύνες για την εξέλιξη; Είναι κάποιοι υπόλογοι που μία ευεργέτιδα της πόλης δώρισε την περιουσία της και ο Δήμος Βέροιας την αφήνει να γίνεται «μπάζα»; 

Γιατί  δεν υπάρχει ιδιαίτερη ενασχόληση με τα παραπάνω θέματα ούτε καν από την μεγαλύτερη μερίδα της μειοψηφίας / αντιπολίτευσης; Είναι θέμα προτεραιοτήτων, δίνουν ελαφρυντικά στην δημοτική αρχή ή υπάρχει κάτι άλλο που δεν το αντιλαμβανόμαστε; 

Η περίπτωση του «αειθαλούς» καταυλισμού Ρομά Εργοχωρίου

Το βράδυ της Κυριακής 26 Μαρτίου υπήρξε δημοσίευμα του InVeria.gr για πυρκαγιά πέριξ του καταυλισμού των Ρομά στο Εργοχώρι. Με αφορμή αυτό το δημοσίευμα, τέθηκε για ακόμα μία φορά το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο Βέροιας την επομένη (Δεύτερα 27/3/2023), από την αντιδήμαρχο Παιδείας Συρμούλα Τζήμα, η οποία και πριν λίγο καιρό έκανε σχετική παρέμβαση ζητώντας να ληφθούν μέτρα. 

Αυτή τη φορά η κα Τζήμα δεν αρκέστηκε στο «πρέπει», αλλά ανέλαβε πρωτοβουλία. Αρχικά, πρότεινε να υπάρξει συνεργασία από τους δημοτικούς συμβούλους που είναι νομικοί για να συντάξουν από κοινού μια αναφορά για την κατάσταση που επικρατεί στον καταυλισμό του Εργοχωρίου και να κινητοποιηθούν οι αρμόδιες δικαστικές αρχές. 

Όπως είπε η αντιδήμαρχος, γνωρίζει ότι ο καταυλισμός βρίσκεται σε ιδιωτικές εκτάσεις, ωστόσο τόνισε ότι θα πρέπει κάπως να ξεκινήσει η δραστηριοποίηση του Δήμου απέναντι στο θέμα, καθώς υπάρχουν νόμιμες οδοί στην διάθεση του Δήμου προκειμένου να κινητοποιήσει και τους ιδιώτες και τις αρμόδιες δικαστικές αρχές για να δουν το ζήτημα. 

«Δυστυχώς στην Ελλάδα περιμένουμε να δούμε κάτι πολύ χειρότερο για να πούμε ότι τελικά δεν ενεργήσαμε εγκαίρως. Τα πρόσφατα γεγονότα (σ.σ. το δυστύχημα των Τεμπών) το επιβεβαιώνουν αυτό. Για να μην φτάσουμε να πούμε ότι υπήρχε μία κατάσταση για την οποία όλοι μας υπ’ ευθύνη μας συντηρούσαμε, λιγότερο ή περισσότερο, καλό είναι να το δούμε», είπε καταλήγοντας η Συρμούλα Τζήμα. 

Για το θέμα των πρωτοβουλιών για τον καταυλισμό των Ρομά δεν είπε κανείς τίποτα! Δεν σχολιάστηκε η πρόταση, ούτε έγινε δεκτή, ούτε απορρίφθηκε. Πέρασε, κατά το κοινώς λεγόμενο στο «ντούκου». 

Ωστόσο, ο δημοτικός σύμβουλος Λεωνίδας Ακριβόπουλος (από την παράταξη του Δημάρχου), δικηγόρος στο επάγγελμα, δήλωσε διαθέσιμος για ενεργήσει από κοινού με την κα Τζήμα, προκειμένου να συνταχθεί η αναφορά και να ανακινηθεί το θέμα. 

Επί του θέματος υπήρξαν δυο – τρεις ακόμη παρεμβάσεις στα social media, που όμως δεν συντάσσονται με την πρωτοβουλία για άμεσες πιέσεις και κινήσεις, παρά μόνο παραπέμπουν το θέμα στους νομικούς συμβούλους του Δήμου για να αναλάβουν την σύνταξη αναφοράς. 

Ωστόσο, αυτό που δεν κατάλαβαν όσοι από την αντιπολίτευση εκφράζουν τέτοιες απόψεις, είναι ότι αν ήθελε η Δημοτική Αρχή να το αναθέσει στους νομικούς συμβούλους θα το είχε κάνει. Επειδή ακριβώς δεν το θέλει, προέκυψε η ανάγκη για «εμβόλιμη» πρωτοβουλία, μήπως τελικά και οι εξελίξεις οδηγήσουν (έστω και με το ζόρι) τον Δήμο να αναλάβει νομικές πρωτοβουλίες τόσο κατά των ιδιοκτητών που δεν προσφεύγουν στην δικαιοσύνη για να ενεργοποιηθούν οι διαδικασίας που προβλέπονται εκ του νόμου, όσο και κατά των καταπατητών των οικοπέδων αυτών. 

Κατά συνέπεια, αντί να «βγάζουν την ουρά τους απ’ έξω», όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται να βρεθεί λύση πρέπει να προβούν σε έμπρακτες ενέργειες και να μην πετάνε την… μπάλα στην κερκίδα, ούτε να «νίπτουν τας χείρας τους», ούτε να ψάχνουν δικαιολογίες για την μη ενασχόλησή τους. Διότι, αν ήταν έτσι, δεν θα έπρεπε κανένα θέμα να αναδεικνύεται, καμία καταγγελία να μην γίνεται, καμία πρωτοβουλία να μην λαμβάνεται. Θα τα αναφέραμε μία φορά και δεν θα μας ένοιαζε για το μετά…

Αν είχαμε μια σοβαρή διοίκηση και μια πιο στιβαρή αντιπολίτευση…

Μετά από όλα τα παραπάνω, ίσως για αυτό υπάρχει σε πολλούς δημότες η πεποίθηση ότι δεν υπάρχει μόνο σοβαρό θέμα αποτελεσματικότητας της δημοτικής αρχής, αλλά υπάρχει ζήτημα λειτουργίας της αντιπολίτευσης, η οποία ή θα «παίζει» μονότονα ένα – δύο θέματα που νομίζει ότι ενδιαφέρουν αποκλειστικά τους πολίτες ή απλώς θα κοιτάει με απάθεια (ή έστω με μερικές αναλαμπές για καμιά… λακκούβα) την όλη κατάσταση. Εσχάτως δε, αποκτήσαμε και νέο είδος «αντιπολίτευσης», αυτής που δεν ασχολείται καθόλου με τα θέματα του Δ. Βέροιας και όσοι μετέρχονται αυτής της μεθόδου χρησιμοποιούν απλώς το βήμα του Δημοτικού Συμβουλίου για να μιλούν για θέματα που άπτονται της κεντρικής πολιτικής σκηνής. 

Αν υπήρχε μία στιβαρή, σοβαρή και με διάθεση συνεργασίας αντιπολίτευση και όχι απλά κάποιοι «μοναχικοί καουμπόιδες», δεν θα μπορούσε να «κοιμάται» ανενόχλητη μια δημοτική αρχή μετά από τόσα χρόνια αδυναμίας παρέμβασης σε καίρια ζητήματα.

Δυστυχώς για τους δημότες του Δ. Βέροιας 25 χρόνια μετά τον «οργασμό» έργων και παρεμβάσεων, κατασκευή χώρων πολιτισμού, αναπαλαίωση αρχοντικών, αναμόρφωση ολόκληρων παραδοσιακών οικισμών, ήρθε η ώρα της ύψιστης παρακμής… Ήρθε η ώρα να αρχίζουν να «πέφτουν» όσα δεν διατηρήθηκαν από τους προηγούμενους. Και εμείς, ή «το ψάχνουμε να δούμε τι θα κάνουμε» από τη μία ή, από την άλλη, ασχολούμαστε μονότονα με μαμουνάκια, κακάκια, σκουπιδάκια και λακκουβίτσες. 

Και μετά αναρωτιόμαστε τι πάει λάθος… 

(Δημοσιεύθηκε στην ψηφιακή εφημερίδα InVeria - Κυριακή 2 Απριλίου 2023, φύλλο 53)