Στήλη Άλατος: Another brick in the wall

Γράφει ο Απόστολος Μοσχόπουλος*: Η χτεσινή συζήτηση των πολιτικών αρχηγών εφ' όλης της ύλης για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στη Βουλή, ξύπνησε σε μεγάλο βαθμό αναμνήσεις από τη δική μου ακαδημαϊκή πορεία, ούτε δέκα χρόνια πριν. Και αν αυτοί επικεντρώθηκαν στην παρουσία ή μη αστυνομικών δυνάμεων στους χώρους των πανεπιστημίων και στους αριθμούς των (αιωνίων και μη) φοιτητών, σε αυτούς, σήμερα εγώ θα μιλήσω για το πανεπιστήμιο όπως δεν θα ακουστεί ποτέ σε καμία κοινοβουλευτική συζήτηση.

Το πανεπιστήμιο για τα σχεδόν 5 χρόνια που σπούδασα υπήρξε το δεύτερο σπίτι μου. Δεν θα μιλήσω για τις φιλίες, τις γνωριμίες, τους έρωτες και τις συνεργασίες που προέκυψαν σε όλα αυτά τα χρόνια. Εξάλλου, αυτά προκύπτουν καθημερινά, σε οποιαδήποτε κατεύθυνση του «πανεπιστημίου της ζωής». Ήταν ο χώρος, ωστόσο, στον οποίο, καθημερινά, η μία σκέψη πολλαπλασιάζονταν σε δεκάδες άλλες με την καθοδήγηση των άξιων καθηγητών και καθηγητριών μου. Η γλώσσα συναντούσε τον πολιτισμό και ξεκλείδωνε κεφάλαια ιστορίας, δίνοντας μορφή και βάθος σε κοινωνικά κινήματα, λογοτεχνικά ρεύματα και θεωρίες που δεν εδράζονταν σε μια αέναη λογοδιάρροια αλλά έβρισκαν εικόνα και ζωή σε βιβλία, ταινίες, θεατρικά έργα και ποιήματα.

Το πανεπιστήμιο, επίσης, μας κατέστησε σαφές τι σημαίνει αυτονομία σκέψης. Φεύγοντας από τις αρρωστημένες λογικές της παπαγαλίας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η έκθεση μας σε ένα ευρύ φάσμα γνωστικών αντικειμένων και η διαρκής κριτική αυτών μας έδινε όλο και μεγαλύτερη ευελιξία στην αντίληψη εννοιών και ορισμών, αλλά και να μάθουμε από πρώτο χέρι τι σημαίνει η αποδοχή ή η απόρριψη οποιασδήποτε «αυθεντίας».

Θα ήταν άδικο να μην προσθέσω σε αυτό το παράθυρο «φρέσκου αέρα» τις συνελεύσεις του τμήματος. Αν και για πολλούς έχει συνδυαστεί ο ο φοιτητικός συνδικαλισμός μόνο με καταλήψεις ή ανούσιες αντιπαραθέσεις μεταξύ των «παραγόντων» που έλυναν και έδεναν στα δρώμενα της σχολής, η απάντηση μου σε αυτό, είναι ότι αποτελούσαν τον πλέον αδιάψευστο μάρτυρα των προτεραιοτήτων της εκάστοτε παράταξης σε ιδεολογικό και πρακτικό επίπεδο ανάγνωσης. 

Επιπλέον, έχοντας η σχολή μου κινδυνέψει να χάσει την ακαδημαϊκή της υπόσταση κατά τη διάρκεια μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που, ευτυχώς, δεν καρποφόρησε («ΑΘΗΝΑ», 2013) θεωρώ ότι εκείνος ο μήνας που έμεινε κλειστή η σχολή αποτέλεσε δίδαγμα για καθηγητές και μαθητές, για το ποια είναι η ταυτότητα της εκάστοτε σχολής. Όντες στα βαθύτερα μνημονιακά νερά περικοπών κάθε είδους, οι φοιτητές μη έχοντας σε μεγάλο βαθμό ακαδημαϊκά συγγράμματα, διδάσκοντες και εποπτικό/ερευνητικό υλικό, απέδειξαν ότι αξίζει να μάχονται για το δημόσιο πανεπιστήμιο, και ο,τι αυτό πρεσβεύει.

Και, επειδή πολλά λέγονται (με σαφείς σκοπιμότητες) για τις εξωακαδημαϊκές δραστηριότητες του κάθε ιδρύματος, και πόσες έκνομες δραστηριότητες φιλοξενούν, εγώ, με τη σειρά μου, δεν μπορώ να μην επισημάνω τις δραστηριότητες του δικού μου πανεπιστημίου (και μάλιστα εν καιρώ άγριας λιτότητας). Δεν μπορώ να αγνοήσω τις τουλάχιστον 6 θεατρικές ομάδες, τη φωτογραφική ομάδα, τις πανεπιστημιακές φοιτητικές αθλητικές ομάδες, τις ομάδες χορού, τον ρητορικό όμιλο, τις λέσχες ανάγνωσης, τις ομάδες ΛΟΑΤΚΙ, τις ομάδες περιβάλλοντος, τα εργαστήρια μηχανοκίνητων κατασκευών, τις εκδηλώσεις και  σεμινάρια υπό τη φροντίδα καθηγητών (που δεν περιλαμβάνονταν στις ακαδημαϊκές υποχρεώσεις κανενός), ακόμη και τα εβδομαδιαία πάρτι των Πόντιων, των Βλάχων, των Κρητικών, των φοιτητών Erasmus, και άλλα πολλά που σίγουρα ξεχνάω αυτή τη στιγμή. Όλες τους, αποτελούν δραστηριότητες που κοινωνικοποιούσαν τη φοιτητική κοινότητα και την έδεναν με το πανεπιστήμιο σε μια σχέση πολύ πιο ουσιαστική από την θεώρησή του τμήματος ως έναν φορέα απονομής τίτλων

Δεν μπορώ επίσης να ξεχάσω τις νησίδες πληροφορικής, τα αναγνωστήρια και τις βιβλιοθήκες που μας φιλοξενούσαν μέχρι αργά το βράδυ για να κάνουμε όλες αυτές τις έρευνες που δεν είχαμε τον εξοπλισμό, τη βιβλιογραφία, τις συνδρομές σε επιστημονικά περιοδικά από το σπίτι μας. Ακόμη και τα κυλικεία ήταν εκεί, για την ανάπαυλά μας από όλες αυτές τις υποχρεώσεις. Και όταν η μνημονιακή υποχρηματοδότηση μας έπληττε και δεν υπήρχαν οι πόροι που εξασφάλιζαν τη βιωσιμότητα των τμημάτων τόσο σε έμψυχο όσο και σε άυλο δυναμικό, τα αποζητούσαμε όλο και πιο έντονα. 

Γιατί τα λέω όλα αυτά σήμερα; 

Γιατί παρότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση συνεχίζει να υποχρηματοδοτείται κάθε χρόνο (μόνο για φέτος ο προϋπολογισμός παρουσιάζει μείωση της τάξης του 7,7%), σήμερα η συζήτηση στη Βουλή δεν ανέδειξε τα προβλήματα που θα προκύψουν από αυτή την έλλειψη πόρων. Γιατί κανείς δεν μιλάει για τις διαρκείς ανόδους των ΑΕΙ στη λίστα με τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, παρά τους πενιχρούς πόρους, παρά επιδιώκεται να γίνουν χωρίς κανένα κριτήριο με τα αμφιβόλου ποιότητας γνώσης ιδιωτικά κολέγια. 

Γιατί η ασφάλεια του φοιτητή θα θεωρείται πλέον ότι επιτυγχάνεται με την παρουσία αστυνομικών δυνάμεων, ακόμη και στους χώρους που είναι ταυτόσημοι με την ελευθερία πνεύματος. Γιατί η ιδιότητα του φοιτητή πλέον παρομοιάζεται πλέον με το γρανάζι που βγαίνει από τη μονάδα παραγωγής (σχολείο και πανεπιστήμιο) για να μπει κατευθείαν στο μηχανισμό (αγορά εργασίας). Γιατί θεωρείται δεδομένο ότι οτιδήποτε παρεκκλίνει από το αφήγημα που έχει στο νου του ο κάθε κυβερνών (πόσο μάλλον η παρούσα διακυβέρνηση, που ως επί το πλείστον δεν έχει βιώσει καν την πραγματικότητα των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων) είναι καταδικαστέο και ξένο, αντίθετο στην ταυτότητα που θέλουν να του δώσουν. 

Και, κάπως έτσι, θα δικαιωθεί και το τραγούδι, ότι η εκπαίδευση και οι φορείς της, αποτελούν «άλλο ένα τούβλο στον τοίχο».

* Ο συνεργάτης του InVeria.gr Απόστολος Μοσχόπουλος είναι απόφοιτος Αγγλικής Φιλολογίας και αρθρογραφεί στην μόνιμη στήλη "Στήλη... Άλατος" κάθε Παρασκευή. 

 

Κάντε LIKE στη σελίδα του InVeria.gr και...  μείνετε ενημερωμένοι για όλα!

InVeria.gr