Η Βέροια μπορεί και πρέπει να θέσει υποψηφιότητα για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης (του Δ. Ταρατσίδη)

Βέροια, το επόμενο βήμα στον πολιτισμό.

Aν κανείς έχει τον χρόνο και την διάθεση να μελετήσει την πρόταση που κατατίθεται σήμερα, θα πρέπει να διαθέσει 5-10 λεπτά από το χρόνο του για την ανάγνωση της. Είναι όμως ισχυρή η πεποίθηση μου ότι η Βέροια και οι άνθρωποι της έχουν τις δυνατότητες και πρέπει να τολμήσουν το επόμενο βήμα στον πολιτισμό, που είναι η διεκδίκηση στο μέλλον του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. 

Μια προσπάθεια που θέλει την καθολική στήριξη όλων των δυνάμεων της Βέροιας, από τον Δήμο της Βέροιας με τις δημοτικές παρατάξεις, την Αντιπεριφέρεια Ημαθίας, την Μητρόπολη της Βέροιας, τους επιστημονικούς και επαγγελματικούς  φορείς της, τους δημότες της Βέροιας και τέλος τους πολιτικούς  εκπροσώπους της. Η αναφορά αυτή σε φορείς και πρόσωπα είναι ενδεικτική. Αν στο τέλος η προσπάθεια αυτή ευοδωθεί τότε η πόλη μας θα έχει περάσει σε ένα άλλο επίπεδο ανάπτυξης. 

Ειδικά τις δύσκολες περιόδους όπως είναι αυτή που διανύουμε θεωρώ ότι ως άνθρωποι αλλά και ως οργανωμένη κοινωνία πρέπει να έχουμε υψηλούς στόχους και να προσπαθούμε για την υλοποίηση τους. 

Προσωπικά η μόνη μου επιθυμία είναι να ξεκινήσει μία συζήτηση για το αν η πόλη μου μπορεί και θέλει να προσπαθήσει να πετύχει κάτι μεγάλο αλλά αντάξιο της.

Βέροια 20 Μάη 2020  

Δημήτριος Κων/νου Ταρατσίδης

Α. Σύντομο ιστορικό

Στο πεδίο του πολιτισμού που διοικείται και υποστηρίζεται από τον Δήμο Βέροιας, νομίζω ότι υπάρχουν τρείς κομβικές και σημαντικές χρονολογίες, στις οποίες συνέβησαν γεγονότα που ήταν καθοριστικά για την άνθηση και διαχρονική εξέλιξη του πολιτισμού στη Βέροια. Αυτό δεν σημαίνει ότι προγενέστερες ή και μεταγενέστερες ατομικές ή συλλογικές πρωτοβουλίες δεν ήταν σημαντικές αλλά και ούτε λίγες. Χωρίς όμως τα παρακάτω γεγονότα ο πολιτισμός δεν θα είχε αυτή την ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη που έχει σήμερα.

1. Η ανέγερση του κτηρίου της Αντωνιάδειας Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών (Α.Σ.Γ.Τ.) το 1976 , σε οικόπεδο που δώρισε στον Δήμο Βέροιας ο αείμνηστος Αντώνιος Αντωνιάδης και η στέγαση εκεί διαφόρων πολιτιστικών δραστηριοτήτων όπως το δημοτικό ωδείο κλπ επί δημαρχίας Ευθύμιου Τσελέπογλου.

2. Η ενοποίηση όλων των διάσπαρτων πολιτιστικών νομικών προσώπων του Δήμου Βέροιας σε μία δημοτική επιχείρηση πολιτισμού το 1989, την Δημοτική Επιχείρηση Τοπικής Πολιτιστικής Κοινωνικής Ανάπτυξης (Δ.Ε.ΤΟ.ΠΟ.Κ.Α.) επί δημαρχίας Ανδρέα Βλαζάκη.

3. Η ανέγερση του κτηρίου του Χώρου Τεχνών και η κατάλληλη αξιοποίηση του  σε οικόπεδο δίπλα στην Α.Σ.Γ.Τ. το 1999 επί δημαρχίας Γιάννη Χασιώτη.

Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας κατά την άποψη μου ότι αυτά τα γεγονότα αποτελούν κομβικά σημεία στην ανάπτυξη του πολιτισμού στην Βέροια.

Β. Προοπτικές

Θεωρώ ότι εδώ και μερικά χρόνια, η Κ.Ε.Π.Α. του Δήμου Βέροιας στην οποία εργάζομαι, όπως ονομάζεται σήμερα η πολιτιστική επιχείρηση, έχει μικρές και μεγάλες επιτυχίες. Δεν είναι ώρα να συζητήσουμε και για τις αποτυχίες της αλλά και για δικαιολογίες παρόλο που κάποιες από αυτές θα ευσταθούσαν.  Το ίδιο μπορεί να πεί κανείς και για το θέατρο της πόλης μας το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κανείς καλοπροαίρετος όμως δημότης της Βέροιας δεν μπορεί να παραβλέψει την συμβολή των νομικών πολιτιστικών προσώπων του Δήμου Βέροιας στην ανάπτυξη της πόλης. Όλα αυτά βέβαια αντανακλούν στον Δήμο Βέροιας, ο οποίος κατά την άποψη μου πρέπει να διαμορφώσει από εδώ και πέρα μία στρατηγική στον τομέα του πολιτισμού, η οποία δεν θα αφορά μόνο αυτόν αλλά θα διασυνδέεται και με άλλους τομείς όπως τον τουρισμό, τις υπηρεσίες, τον πρωτογενή τομέα κλπ. Όλα αυτά μπορούν να διασυνδεθούν με μία πρωτοβουλία πολιτιστική η οποία εφόσον υιοθετηθεί και υλοποιηθεί με επιτυχία θα οδηγήσει την Βέροια για πολλά χρόνια σε άλλα επίπεδα ανάπτυξης σε όλους τους τομείς. Σε αυτήν την προσπάθεια κυρίαρχο ρόλο καλείται να διαδραματίσει ο Δήμος Βέροιας, όχι όμως μόνος του, αλλά με την συμπαράσταση όλων των φορέων και δυνάμεων του τόπου. Μόνο αν αυτή η πρωτοβουλία γίνει αποδεκτή από όλους στην Βέροια μόνο τότε θα έχει επιτυχία. Αντιδράσεις θα υπάρξουν και μάλιστα πολλές και από πολλές πλευρές. Άλλωστε θυμάμαι τις αντιδράσεις που υπήρχαν πριν  την  ανέγερση του Χώρου Τεχνών. Κάποιοι χαρακτήριζαν το έργο Φαραωνικό. Αλήθεια μπορεί να φανταστεί κανείς σήμερα τον πολιτισμό στην Βέροια χωρίς τον Χώρο Τεχνών; Η πρωτοβουλία-όραμα στην οποία αναφέρομαι είναι η διεκδίκηση από τον Δήμο Βέροιας στο μέλλον της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ευρώπης.

Γ. Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης (Π.Π.Ε.)

Η Π.Π.Ε. είναι πόλη που ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για ένα χρόνο ούτως ώστε να επιδείξει την πολιτιστική της ζωή-ανάπτυξη. Από πληροφορίες στο διαδίκτυο μαθαίνουμε ότι πολλές πόλεις χρησιμοποίησαν αυτό τον θεσμό για να αλλάξουν την πολιτιστική και όχι μόνο ζωή τους και στον διεθνή χώρο. Η έννοια της Π.Π.Ε. καθιερώθηκε το 1985 με πρωτοβουλία της τότε Ελληνίδας Υπουργού Πολιτισμού της Μελίνας Μερκούρη. Πρώτη Π.Π.Ε. ήταν η Αθήνα, ενώ από την Ελλάδα διετέλεσαν Π.Π.Ε. η Θεσσαλονίκη το 1997, η Πάτρα το 2006, ενώ το 2021 θα είναι η Ελευσίνα. 

Σκοπός της Π.Π.Ε. είναι η προσέγγιση των πολιτών της Ευρώπης. Από το 2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορηγεί σε κάθε Π.Π.Ε βραβείο προς τιμήν της Μελίνας Μερκούρη, το αργότερο τρείς μήνες πριν από την έναρξη των εκδηλώσεων ύψους 1.500.000€. Παλαιότερα ορίζονταν μία πόλη ανά έτος ως Π.Π.Ε. ενώ έχουν οριστεί μεταγενέστερα και δύο πόλεις ανά έτος. Για το έτος 2021 έχουν οριστεί η πόλη Τιμισοάρα της Ρουμανίας, η Ελευσίνα από την Ελλάδα και το Νόβι-Σάντ από την Σερβία, ενώ για το 2022 έχουν οριστεί η πόλη Κάουνας από την Λιθουανία και Ες-Συρ-Αλζέτ από το Λουξεμβούργο. Από τις πόλεις που έχουν οριστεί ως τώρα ως Π.Π.Ε. πολλές είναι μεγαλουπόλεις και πρωτεύουσες κρατών αλλά κάποιες είναι στο μέγεθος περίπου της Βέροιας. Ενδεικτικά η Γκιμαράες στην Πορτογαλία Π.Π.Ε. το 2012 είχε πληθυσμό περίπου 53.000 κάτοικους, η Ούμεο στην Σουηδία  Π.Π.Ε. το 2014 είχε πληθυσμό  περίπου 80.000 κάτοικους, η Πάφος στην Κύπρο Π.Π.Ε. το 2017 είχε πληθυσμό περίπου 33.000 κάτοικους, η Λεουβάρντεν στην Ολλανδία Π.Π.Ε. το 2018 είχε πληθυσμό  περίπου 108.000 κάτοικους, η Ματέρα στην Ιταλία Π.Π.Ε. το 2019 είχε πληθυσμό περίπου 60.000 κάτοικους, η πόλη Γκόλγουέϊ στην Ιρλανδία Π.Π.Ε. το 2020 είχε πληθυσμό περίπου 76.000€, ενώ η πόλη Βέσπιρεμ στην Ουγγαρία Π.Π.Ε. το 2023 είχε πληθυσμό περίπου 57.000 κάτοικους. Τέλος η Ελευσίνα Π.Π.Ε. το 2021 έχει πληθυσμό περίπου 25.000 κατοίκων.

Δ. Νομοθετικό πλαίσιο

Παρατίθεται ενδεικτικά το άρθρο 107 παράγραφος 2 του νόμου 3852/2010, στο οποίο υπάρχουν προβλέψεις για τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας

Κάθε δήμος που θέτει υποψηφιότητα για τη φιλοξενία του θεσμού ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ μπορεί να συστήσει ανώνυμη εταιρεία του άρθρου 265 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, με αποκλειστικό σκοπό την προώθηση της υποψηφιότητας αυτής και την υλοποίηση των δράσεων που συνεπάγεται η φιλοξενία του θεσμού. Επιτρέπεται η επιχορήγηση της εν λόγω εταιρείας από προγράμματα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, την κατά τόπον αρμόδια Περιφέρεια, επιμελητήρια και λοιπά Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ., καθώς επίσης και η σύναψη προγραμματικών συμβάσεων με τους ανωτέρω φορείς, για την πραγματοποίηση του σκοπού της. Η ανώνυμη εταιρεία του δήμου που επιλέγεται να φιλοξενήσει το θεσμό, επιτρέπεται επιπλέον να επιχορηγείται από το δήμο που την έχει συστήσει, κατά παρέκκλιση του άρθρου 265 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, μπορεί δε να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τους Ο.Τ.Α. και τα νομικά τους πρόσωπα, στη χωρική περιφέρεια των οποίων θα αναπτυχθούν δράσεις, στο πλαίσιο της φιλοξενίας του θεσμού. Η ανώνυμη εταιρεία του προηγούμενου εδαφίου λύεται υποχρεωτικά και τίθεται σε εκκαθάριση, με την ολοκλήρωση του σκοπού για τον οποίο συνεστήθη. Οι ανώνυμες εταιρείες των δήμων που δεν επιλέγονται να φιλοξενήσουν το θεσμό λύονται υποχρεωτικά και τίθενται σε εκκαθάριση, αμέσως μετά την ανακήρυξη της πόλης που θα φέρει τον τίτλο της ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ.

Οι επιχειρήσεις που συστήνονται για τη φιλοξενία του θεσμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» δύνανται να απασχολούν εξειδικευμένο προσωπικό μέχρι είκοσι (20) ατόμων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου ή/και με σύμβαση παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή/και με σύμβαση μίσθωσης έργου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στους σχετικούς κανονισμούς λειτουργίας τους, κατ` εξαίρεση των εφαρμοζόμενων διατάξεων της περίπτωσης α` της παρ. 20 του άρθρου ένατου του ν. 4057/2012 , των άρθρων 14 και 21 του ν. 2190/1994  περί τρόπου πρόσληψης του προσωπικού Ι.Δ.Ο.Χ. και του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 περί σύναψης συμβάσεων μίσθωσης έργου. Η διάρκεια των ως άνω συμβάσεων επιτρέπεται να είναι μέχρι ένα (1) έτος με δυνατότητα ανανέωσης ή παράτασής τους έως τη λήξη της διάρκειας των επιχειρήσεων, σύμφωνα με το Καταστατικό τους, αποκλειόμενης σε κάθε περίπτωση της αναγνώρισής τους ως συμβάσεις αορίστου χρόνου. Για την κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων, επιτρέπεται κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, με κοινή απόφαση των αρμοδίων για το διορισμό οργάνων, η απόσπαση υπαλλήλων φορέων που υπάγονται στο δημόσιο τομέα, όπως αυτός ορίζεται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις. Η διάρκεια της απόσπασης ορίζεται σε ένα (1) έτος με δυνατότητα ανανέωσης μέχρι τη λήξη της διάρκειας της οικείας επιχείρησης. Οι αποδοχές των αποσπασμένων υπαλλήλων καταβάλλονται από το φορέα υποδοχής.

Οι επιχορηγήσεις που χορηγούνται σύμφωνα με το τέταρτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου δεν υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος. Η ανωτέρω διάταξη ισχύει από το φορολογικό έτος 2017.

Οι επιχειρήσεις που συστήνονται για τη φιλοξενία του θεσμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» απαλλάσσονται από την υποχρέωση λήψης εγγυήσεων συμμετοχής, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 72 του ν. 4412/2016, και εγγυήσεων καλής εκτέλεσης, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 72 του ν. 4412/2016, κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, στόχος των οποίων είναι οποιοσδήποτε από τους κατωτέρω λόγους: α) δημιουργία ή απόκτηση μοναδικού έργου τέχνης ή καλλιτεχνικής εκδήλωσης, όπως ορίζεται στην υποπερίπτωση αα` της περίπτωσης β` της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016  ή β) προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, όπως ορίζεται στην υπο- περίπτωση γγ` της περίπτωσης β` της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016.

Ακόμη στην παράγραφο 2 του άρθρου 59 του νόμου 3852/2010 ορίζεται ότι: Στους δήμους που αναλαμβάνουν τη φιλοξενία του θεσμού "Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης” μπορεί να ορίζεται ένας αντιδήμαρχος, επιπλέον των οριζομένων σύμφωνα με τα προηγούμενα εδάφια, ειδικά για θέματα πολιτισμού και της εν γένει προετοιμασίας της διοργάνωσης και έως το τέλος του έτους της διοργάνωσης του θεσμού.

Ε. Συμπεράσματα

Με βάση τα παραπάνω αλλά και πολλά άλλα που θα εισαχθούν σε μία ενδεχόμενη συζήτηση, θεωρώ ότι έχοντας εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και στα πλεονεκτήματα της πόλης μας, πρέπει να ξεκινήσει μία συζήτηση για το επόμενο μεγάλο βήμα της  στον πολιτισμό. Αυτό θεωρώ ότι πρέπει να είναι η διεκδίκηση στο μέλλον του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.

Κάντε LIKE στη σελίδα του InVeria.gr και...  μείνετε ενημερωμένοι για όλα!

InVeria.gr