Περιαστικά περιβαλλοντικά… ατοπήματα (άρθρο του Ν. Μαυροκεφαλίδη)

ΑΡΘΡΟ του Νίκου Μαυροκεφαλίδη: Ως περιβάλλον ορίζεται το σύνολο των αγαθών που συνθέτουν το «ζωτικό χώρο» του ανθρώπου.

Με το άρθρο 24 του Συντάγματος, αναγνωρίζεται το δικαίωμα του καθενός να διαβιεί και να αναπτύσσεται σε ένα περιβάλλον υγιεινό και οικολογικά ισόρροπo. Το αντικείμενο του δικαιώματος στο περιβάλλον ορίζεται με τη δέουσα ευρύτητα, ώστε να καταλαμβάνει όλα τα στοιχεία που συνθέτουν εκάστοτε τον υπό ευρεία έννοια «ζωτικό χώρο» του ανθρώπου, μεταξύ των οποίων καθοριστική θέση κατέχουν το αστικό και το περιαστικό περιβάλλον. Η προστασία που του παρέχεται από το Σύνταγμα και τη νομοθεσία, συνίσταται στη διαφύλαξή του στο διηνεκές μέσω της λήψεως των αναγκαίων μέτρων και της αειφορικής διαχείρισής του, προκειμένου να καθίσταται δυνατή η ελεύθερη και ακώλυτη χρήση του από τον καθένα.

Αυτά, επιγραμματικά, ως προς το θεσμικό πλαίσιο που υφίσταται.

Ποια όμως είναι η καθ’ημάς πραγματικότητα;

Ποια περιαστικά περιβαλλοντικά… ατοπήματα έδωσαν την αφορμή του παρόντος σχολίου;

Oμιλούμε, λοιπόν, για βιώσιμο αστικό και περιαστικό περιβάλλον, για την προστασία και την αειφορία του. Την προστασία του όχι μόνο ως αυτονόητη υποχρέωση αλλά ως επείγουσα αναγκαιότητα. Αντ΄αυτού, αν κινηθούμε στα πέριξ της πόλης μας π.χ. στον παραποτάμιο δρόμο των στενών του Αλιάκμονα, προς τα Υ/Η εργοστάσια, θα διαπιστώσουμε την ανεύθυνη και ασεβή συμπεριφορά κάποιων που επισκέπτονται διάφορα σημεία που το δασαρχείο, ο δήμος ή άλλοι φορείς έχουν διαμορφώσει (κιόσκια, βρύσες, παγκάκια, πλατώματα κ.ά.). Θα δούμε κατεστραμμένα κιόσκια και κάθε είδους απορρίμματα, χύδην ερριμμένα. Πλαστικά, χάρτινα, μεταλλικά και γυάλινα αντικείμενα, τήδε κακείσε.

Αυτήν την αποκαρδιωτική εικόνα αφήνουν πίσω τους, οι «ρομαντικοί» και «φυσιολάτρες» επισκέπτες!

Έτσι «απολαμβάνουν» την ομορφιά, τη γαλήνη, τη θέα που τους προσφέρουν αφειδώς αυτοί οι εξαίσιοι, κατά τα άλλα, χώροι! Με την κακοποιητική συμπεριφορά τους στην αισθητική και στη λειτουργικότητά τους. Με τη μετατροπή τους σε αποθετήρια απορριμμάτων και κατεστραμμένες κατασκευές, καταντώντας τους ακατάλληλους για να τους επόμενους επισκέπτες. Οι χώροι αναψυχής, «οι ζωτικοί χώροι», βαριά τραυματισμένοι από αχαρακτήριστες συμπεριφορές. Είναι αυταπόδεικτη η δυσλειτουργική σχέση κάποιων ατόμων με τους προαναφερθέντες χώρους και με το περιβάλλον γενικότερα. Ο σεβασμός, η αγάπη και η προστασία του, για κάποιους είναι έννοιες άγνωστες. Γιατί άραγε; Από: άγνοια; έλλειψη περιβαλλοντικής αγωγής; παιδείας; ή λόγω αναίδειας και αυθάδειας προς αυτό που μας περιβάλλει;

Η κατάσταση της περιοχής αναφοράς δεν είναι βέβαια περιπτωσιολογική ούτε έχει ενδημικά χαρακτηριστικά. Παρόμοιες, κακές εικόνες υπάρχουν πάμπολλες και παντού, δυστυχώς!!!

Από τη μια μεριά ο νόμος προασπίζει εγγυητικά και το περιαστικό περιβάλλον και από την άλλη αυθαίρετες ανθρώπινες συμπεριφορές πιέζουν και υποβαθμίζουν την αισθητική αξία και την οικολογική ισορροπία.

Στην αρχαία Ελλάδα οι πόλεις διέθεταν ιερά περαστικά άλση που αποτελούσαν εστίες γύρω από τις οποίες αναπτύσσονταν πνευματική και λατρευτική ζωή δηλ.πολιτισμός!

Για τη σχέση κάποιων σύγχρονων… ελλήνων με το περιβάλλον, απάντηση καταλυτική δίνουν οι συνημμένες, καταγγέλλουσες, φωτογραφίες!

Το οικολογικό κίνημα αντιμάχεται την ανατροπή της οικολογικής ισορροπίας, την περιβαλλοντική ρύπανση, την κλιματική αλλαγή και άλλες διαταραχές του φυσικού περιβάλλοντος οι οποίες οφείλονται στην ανθρώπινη δραστηριότητα και συμπεριφορά. Αγωνίζεται για τις έννοιες και το περιεχόμενο της «ποιότητας ζωής», της «βιώσιμης ανάπτυξης» και του «περιβαλλοντικού κεκτημένου» προσπαθώντας σταδιακά να οριοθετηθεί ένας τρόπος ζωής λιγότερο επαχθής για το περιβάλλον και προσανατολισμένος στην προστασία του χάριν και ημών και των επερχομένων γενεών.

Έχουμε ή θα έπρεπε να έχουμε όλοι το δικαίωμα χρήσεως των κοινοχρήστων πραγμάτων, στα οποία συγκαταλέγονται τα περιβαλλοντικά αγαθά. Έπρεπε να είναι κατοχυρωμένο το δικαίωμα του ανθρώπου να ζει και χαίρεται σε ένα υγιεινό, βιώσιμο και ποιοτικό «ζωτικό χώρο» κατά τα οριζόμενα και στη σχετική νομοθεσία.

Αν προβαίνω από τα επί μέρους στις γενικεύσεις είναι γιατί πιστεύω πως οι καταστροφείς και ρυπαίνοντες των προαναφερθέντων χώρων είναι του ίδιου φυράματος με αυτούς που ρυπαίνουν και καταστρέφουν αδιακρίτως βουνά, ακτές, ποτάμια, λίμνες, ρέματα, υγροβιότοπους, παράκτια οικοσυστήματα, φυσικούς σχηματισμούς, μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους, αστικό χώρο, καλλιεργούμενες εκτάσεις που ως ενιαίο και αδιαίρετο οικοσύστημα, στη γενικότητα τους, αποτελούν τη μήτρα της ιστορίας του πολιτισμού και της εξέλιξής του ανθρώπου κι έχουν συντελέσει, στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας των περιοχών που αφορούν. Καθόρισαν τη διαμόρφωση της τοπικής κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής, σε βαθμό που θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος και σημείο αναφοράς των τόπων και των κατοίκων τους.

Πολιτεία, τοπική αυτοδιοίκηση, θεσμικοί φορείς, σύλλογοι, εθελοντικές ομάδες και σχολεία, οφείλουν να είναι οι επισπεύδοντες: Να εκπαιδεύσουν, να καλλιεργήσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες με περιβαλλοντική ευαισθησία και συνείδηση.

Τα σχολεία, ειδικότερα, στα πλαίσια της περιβαλλοντικής αγωγής και των σχετικών προγραμμάτων τους, θα μπορούσαν να εντάξουν και επισκέψεις μαθητών σε τέτοιους χώρους που καταλυτικά θα ελάμβαναν μηνύματα από τις πραγματικές εικόνες κι όχι μόνο από περιγραφές και κείμενα στις αίθουσες διδασκαλίας. Περιβαλλοντική Αγωγή μέσα από εναλλακτικά μαθήματα με βιωματικές προσλαμβάνουσες.

Οι πολιτιστικοί σύλλογοι, θα μπορούσαν να συμβάλλουν με συντονισμένες εξορμήσεις περιβαλλοντικών δράσεων που αναμφισβήτητα έχουν κορυφαία και ουσιαστική εκπαιδευτική και εν τέλει πολιτισμική διάσταση.

Ίσως αυξηθούν και οι ευαίσθητοι εθελοντές της πόλης μας, οι οποίοι μακριά από τη δημοσιότητα εξακολουθούν να παίρνουν πρωτοβουλίες θεραπείας τέτοιων καταστάσεων. Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα των ολίγων που αθόρυβα έχουν εξελίξει ένα αξιοζήλευτο επίπεδο αυτοπειθαρχίας και ατομικής ευθύνης απέναντι σε ότι μας περιβάλλει, επιστρέφοντας λίγο από το χρέος μας προς τη μητέρα φύση, ως μια συγγνώμη για τους αγνώμονες, καθαρίζοντας σημεία όχθης του Αλιάκμονα, της Μπαρμπούτας ή της δυτικής παράκαμψης της πόλης προς την Πατρίδα και σε πολλά- πολλά άλλα μέρη.

Στην πρωτοπορία βρίσκεται αναμφισβήτητα ο δήμος με τις τοπικές κοινότητές του και τους διαφόρους συλλόγους που υποστηρίζουν περιβαλλοντικά ζητήματα με πολλούς τρόπους. Ο δήμος Βέροιας, ωστόσο, δεν μπορεί να εποπτεύει και να υποστηρίζει το ζωτικό του χώρο (επιφάνειας 761,43 τετραγ. χλμ.) μόνο με τους ελάχιστους υπαλλήλους που διαθέτει. Aς αναλογιστεί ο καθένας την ατομική του ευθύνη στα πολυδιάστατα και πολυεπίπεδα θέματα του αστικού και περαστικού περιβάλλοντος.

Κλείνοντας τούτο το σημείωμα, κρίνω χρήσιμο και ηθικά επιβεβλημένο να αναφερθώ στο σεβαστό ηλικιωμένο συμπολίτη μας που τακτικότατα, μόνος του, φροντίζει με απόλυτη συνέπεια και τάξη την οδό της16ης Οκτωβρίου, καθαρίζοντάς την και φυτεύοντας κάθε χρόνο κρίνους και κατιφέδες στα πρανή της, κάτωθεν του γηροκομείου και μέχρι την είσοδο του στρατοπέδου της 1ης Μεραρχίας, ομορφαίνοντάς την για ΟΛΟΥΣ μας!!!

Ένας κούκος που φέρνει μόνος του… την άνοιξη στην περιοχή, χωρίς καν να την φωνάζει…να την διαλαλεί. Για να καταδεικνύει την ευθύνη και τη δύναμη και του κάθε πολίτη, του κάθε ευαίσθητου με εσωτερική τάξη ανθρώπου, που εναρμονίζεται με το ανθρωπογενές, ειδικότερα, και με το φυσικό περιβάλλον γενικότερα.

ΑΞΙΟΤΙΜΕ κ.ΓΙΏΡΓΟ, ΕΙΣΑΙ ΛΑΜΠΡΟ, ΞΕΧΩΡΙΣΤΌ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΚΩΦΑΝΤΙΚΑ ΣΙΩΠΗΡΗ ΑΞΙΟΛΟΓΟΤΑΤΗ ΔΡΑΣΗ ΣΟΥ!!!

Οι φωτογραφίες που παρατίθενται, θα μπορούσαν να έχουν ως υπότιτλο:

«Επισκέπτη, απόλαυσε και πάρε μαζί σου τις καλές στιγμές και τις ωραίες εικόνες, αφήνοντας πίσω μόνο τα ίχνη των πατημασιών σου».