Εγκαίνια έκθεσης για το Καρναβάλι Μελίκης στο Εθνογραφικό Μουσείο Γ. Μελίκη

Το Εθνογραφικό Μουσείο Γιώργη Μελίκη - Κέντρο Ελληνικής Μάσκας, σε συνεργασία με τον Δήμο Αλεξάνδρειας, την Δημοτική Κοινότητα Μελίκης και τον Λαογραφικό Όμιλο Μελίκης και Περιχώρων, οργανώνει έκθεση με θέμα: Το Καρναβάλι της Μελίκης - ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ - Πρόσωπα- Μάσκες - Δράσεις. 

Πρόκειται για μια έκθεση - αναφορά στο ιστορικό καρναβάλι της Μελίκης και στους πρωτοπόρους δημιουργούς του.

Τα εγκαίνια της έκθεσης σηματοδοτούν και την έναρξη του περίφημου Μελικιώτικου Καρναβαλιού και θα γίνουν την Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015 ώρα 6:30 μ.μ στους χώρους του Μουσείου.

Οι απαρχές του μελικιώτικου καρναβαλιού, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες,  αρχίζουν να εκδηλώνονται την δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση.

Η πρώτη φωτογραφική μαρτυρία που έχουμε είναι του 1930. Μια δεύτερη φωτογραφία, επίσης του 1930 απαθανατίζει  την παρέα του αλησμόνητου και κορυφαίου γλεντζέ Πρώτσιου Παντόπουλου μπροστά στο ιστορικό του καφενείο. Το καφενείο του «Μπέμπη» υπήρξε για 30 χρόνια η «Κιβωτός» του μελικιώτικου καρναβαλιού. 

Παλιότερα υπήρχε το καφενείο του Σβίγγου, αργότερα Στάντζου, του Στάκταρη (Μπλατσ’), του σαμιώτη Τάσου Κροκιδά και αργότερα του κορυφαίου καρναβαλιστή μας «καλλιτέχνη» Γιώργου Κροκιδά, του Αντώνη Παραπούρα κ.ά. μικρότερα.

Στη διάρκεια του εμφυλίου τα πράγματα είναι άγρια για την ελληνική επαρχία και κάθε είδους δράση σβήνει ή αποσιωπάται. 

Στην δεκαετία του ’50 τα πράγματα βρίσκουν και πάλι το δρόμο τους. 

Τον Ιανουάριο του 1967, και ειδικότερα στις 29 Ιανουαρίου 1967, η άτυπη αυτή επιτροπή αποκτά νομικό πλαίσιο και γίνεται «Σύλλογος προς διατήρησιν και διάδοσιν τοπικών εθίμων Μελίκης».

Στην περίοδο αυτή συσπειρώνονται όλοι οι δημιουργοί της περιοχής από όλα τα χωριά, ακόμη και από την Κρύα Βρύση Γιαννιτσών μέχρι το Αιγίνιο, και φέρνουν άρματα στην παρέλαση της Καθαρής Δευτέρας με φαντασία και σάτιρα. 

Αυτή η μεγάλη συμμετοχή και διεύρυνση του καρναβαλιού οδήγησε στη δημιουργία του Λαογραφικού Ομίλου Μελίκης και Περιχώρων αφού πλέον τα γύρω χωριά, εκτός από τις καθημερινές σχέσεις που είχαν με την Μελίκη, ως κεφαλοχώρι, αποτελούσαν και τη μεγάλη καλλιτεχνική δεξαμενή του καρναβαλιού: Παλιός Πρόδρομος, Νέος Πρόδρομος, Αγκαθιά, Νεόκαστρο, Λιβάδι, Παλατίτσια, Βεργίνα έδωσαν μοναδικά άρματα σε έμπνευση και καλλιτεχνική δημιουργία. Οι όποιες ενστάσεις για το «Περιχώρων» γρήγορα κάμφθηκαν μπροστά στην μεγάλη και ωραία πραγματικότητα.

Στα 1975 με πρόεδρο τον αλησμόνητο Βαγγέλη Κοτζαμπασόπουλο δημιουργήθηκε ο σημερινός «Λαογραφικός Όμιλος Μελίκης και Περιχώρων». Ένας Όμιλος όπου τα μέλη του από πολύ νωρίς είχαν αντιληφθεί την ανάγκη συνύπαρξης, σύμπραξης και δημιουργίας όλων.

Στις διοικήσεις του Ομίλου συμμετείχαν πάντα οι καλύτεροι, πλέον φιλότιμοι και δημιουργικοί κάτοικοι. Αφοσιωμένοι στην ιδέα και το όραμα για έναν τόπο καλύτερο! 

Ο «Φίλιππος» Μελίκης και ο Λαογραφικός Όμιλος Μελίκης και Περιχώρων είναι οι πρώτοι σύλλογοι που βγήκαν από την τοπική εσωστρέφεια γι’ αυτό και παραμένουν μέχρι σήμερα κορυφαίοι. Αλλά και οι άλλοι, νεώτεροι σύλλογοι, δραστηριοποιούνται με σημαντικές διακρίσεις.

Από το 1975 και μέχρι σήμερα ο Λαογραφικός Όμιλος διαγράφει μια σημαντική πορεία και διαδρομή και δικαίως κατατάσσεται μεταξύ των πρώτων σε όλη την Ελλάδα.

Το πρωί της Κυριακής 8 Φεβρουαρίου, μέρα των εγκαινίων, από τις 10 έως και το μεσημέρι, ο Σύλλογος Φίλοι του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας - Θράκης από την Θεσσαλονίκη, θα επισκεφθούν το Μουσείο της Μελίκης, όπου τα μέλη του  θα κόψουν την πίτα τους και θα έχουν την ευκαιρία να συνεργαστούν με τα μέλη του Λαογραφικού Ομίλου Μελίκης και Περιχώρων και να παρακολουθήσουν ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα για την παράδοση.

Το βράδυ και μετά τα εγκαίνια της έκθεσης στα οποία θα συμμετέχουν παραδοσιακές ορχήστρες, όλοι οι φίλοι θα κατευθυνθούν στο Δημαρχείο της Μελίκης, όπου στο αμφιθέατρο θα παρακολουθήσουν μια ενδιαφέρουσα μουσικοθεατρική παράσταση και στη συνέχεια στην κεντρική πλατεία λαϊκό γλέντι στα πλαίσια της έναρξης του μελικιώτικου καρναβαλιού το οποίο φέτος προβλέπεται εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Συλλογή φωτογραφιών: Αντώνης Νατσιούρας (Υπεύθυνος Αρχειοθέτησης Οπτικοακουστικού και λοιπού έντυπου υλικού, Λαογραφικού Ομίλου Μελίκης και Περιχώρων).