Νιώθεις πραγματικά έτοιμος να σταματήσεις το κάπνισμα;

Νιώθεις πραγματικά έτοιμος να σταματήσεις το κάπνισμα; Άρθρο της ψυχολόγου Βασιλικής Μαργέτη* 

• Είσαι χρόνια καπνιστής και πρέπει να το κόψεις για λόγους υγείας;
• Έχεις προσπαθήσει στο παρελθόν να απαλλαγείς από την «κακή» συνήθεια του καπνίσματος αλλά δεν μπόρεσες;
• Νιώθεις ότι δεν θα τα καταφέρεις ποτέ να σταματήσεις να καπνίζεις, αν και θα το ήθελες πολύ;

Είναι απόλυτα κατανοητό πόσο δύσκολο είναι να κόψει κανείς το κάπνισμα αν και γνωρίζει τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει στην υγεία του. Η νικοτίνη είναι μια ουσία που δημιουργεί μια σχέση εξάρτησης του καπνιστή με το τσιγάρο. Βέβαια, η εξάρτηση αυτή γίνεται τόσο ισχυρή με τον καιρό ώστε να επηρεάζει εξίσου επικίνδυνα τόσο την ψυχολογία όσο και το συναίσθημά του ατόμου.

Αυτός είναι ο λόγος που οι ψυχολόγοι-θεραπευτές θεωρούν απαραίτητη την «ευαισθητοποίηση» του ατόμου πριν εισέλθει στη φάση της αποχής από το κάπνισμα. Η φάση της ευαισθητοποίησης περιλαμβάνει την ψυχολογική προετοιμασία του ατόμου ενημερώνοντας για όλα όσα σχετίζονται με την διακοπή του καπνίσματος και ενισχύει το κίνητρό του για την μεγάλη αυτή απόφαση.

Οι παρακάτω πέντε (5) ερωτήσεις είναι αντιπροσωπευτικές της φάσης της ευαισθητοποίησης και παρέχουν στον ενδιαφερόμενο τις κατάλληλες πληροφορίες για να καταλάβει αν είναι πραγματικά έτοιμος να προχωρήσει στην επόμενη φάση, της διακοπής του καπνίσματος.

Ποιος είναι ο λόγος που θέλεις να σταματήσεις να καπνίζεις;

Αν μπορείς να απαντήσεις ειλικρινά και εύστοχα στην ερώτηση αυτή, τότε έχεις κάνει το πρώτο σημαντικό βήμα για την προσπάθειά σου. Είναι σημαντικό να έχεις δικό σου κίνητρο για να πετύχει η προσπάθειά σου. Αν δέχεσαι πίεση από κάποιον άλλο και δεν είναι δική σου η επιθυμία να προσπαθήσεις, τότε είναι πολύ πιθανό να μην τα καταφέρεις.

Πιστεύεις ότι οι αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος σε απασχολούν περισσότερο τώρα απ’ότι η ευχαρίστηση που νιώθεις όταν καπνίζεις;

Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται σε ένα βαθμό ότι το κάπνισμα βλάπτει την υγεία τους, δεν αποφασίζουν να το κόψουν διότι τους προσφέρει ευχαρίστηση και αυτό υπερτερεί. Για το λόγο αυτό, χρειάζεται να πιστέψεις βαθιά ότι μπορείς να ζήσεις ποιοτικά και ευχάριστα και ως μη-καπνιστής. Καλό θα ήταν να φτιάξεις μια λίστα με τα «υπέρ» και τα «κατά» του καπνίσματος (αποτυπώνοντας μόνο τη δική σου γνώμη) και να βρεις ποια από τις δυο υπερέχει για σένα.

Αντιλαμβάνεσαι τις αρνητικές συνέπειες που έχει το κάπνισμα στην υγεία σου;

Είναι αλήθεια πως όλοι σχεδόν οι καπνιστές γνωρίζουν για τις αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος αλλά δεν κάνουν κάτι για να το σταματήσουν. Δηλώσεις του τύπου: «αφού δεν καπνίζω πολύ», «μα νιώθω μια χαρά», «ξέρεις πόσους γνωρίζω που καπνίζουν χρόνια και είναι μια χαρά?» είναι επικίνδυνες και ανακριβείς. Η σοβαρή επιβάρυνση του οργανισμού από το κάπνισμα είναι αποδεδειγμένη και δεν χρειάζεται κανείς να νιώσει τα πρώτα συμπτώματα για να ξεκινήσει να σκέφτεται πιο σοβαρά πως θα προστατευτεί από αυτά.

Έχεις σκεφτεί πως θα οργανώσεις ένα δικό σου «προσωπικό δίκτυο υποστήριξης»;

Χρειάζεται να έχεις προετοιμάσει ένα πλάνο διαχείρισης των πιθανών επεισοδίων υποτροπής. Από τη στιγμή που θα αποφασίσεις να απέχεις από το κάπνισμα πρέπει να γνωρίζεις πως θα αντιδράσει το σώμα σου, πόσο έντονη θα νιώθεις την ανάγκη για να καπνίσεις και πως πρέπει να συμπεριφερθείς. Αν στην προσπάθεια αυτή έχεις υποστήριξη (από ψυχολόγο, φίλους ή οικογένεια) τότε είναι πιο εύκολο να αποφύγεις μια πιθανή υποτροπή.

Νιώθεις έτοιμος να κάνεις μια σοβαρή προσπάθεια διακοπής καπνίσματος

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να έχεις αποκτήσει μια καλή εικόνα του κινήτρου, της αποφασιστικότητάς και της ετοιμότητάς σου. Είναι καλό να έχεις ένα πλάνο στο μυαλό σου για τη στιγμή που θα μπορείς να το ακολουθήσεις πιστά. Προετοιμάσου καλά και αφουγκράσου τις ανάγκες σου…

Η διακοπή του καπνίσματος είναι μια μεγάλη πρόκληση και μπορεί να επιτευχθεί!

Αν είσαι σίγουρος ότι το θες πραγματικά και έτοιμος να προσπαθήσεις, πάρε την απόφαση!

* Η Βασιλική Μαργέτη είναι Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc (www.psy-therapy.gr)