Σαν Σήμερα: 23 Μαΐου (Η Κ.Υ.Π. μετονομάζεται σε Ε.Υ.Π)

23 Μαΐου

Παγκόσμια Ημέρα Χελώνας

Σαν σήμερα...(αφιέρωμα)

1986: Η Κ.Υ.Π. μετονομάζεται σε Ε.Υ.Π. και "μετεξελίσσεται" σε πολιτική οργάνωση.

Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (Ε.Υ.Π.), (πρώην ΚΥΠ, πρώην ΚΥΠΕ) είναι η κύρια υπηρεσία συγκέντρωσης, επεξεργασίας και διανομής πληροφοριών στα αρμόδια στελέχη της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Η Ε.Υ.Π. έχει ως κύριες δραστηριότητες:

•     τη συλλογή, επεξεργασία και διανομή στις αρμόδιες αρχές πληροφοριών που αφορούν στην εθνική ασφάλεια της χώρας.

•     την αντιμετώπιση της κατασκοπευτικής, σε βάρος της χώρας, δραστηριότητας των ξένων οργάνων πληροφοριών.

Αρχικά η Υπηρεσία αυτή φέρεται να ιδρύθηκε το 1953 με την ονομασία Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών Ελλάδος (ΚΥΠΕ), πιθανώς κατά το πρότυπο της CIA. Λίγο αργότερα ο τίτλος περιορίστηκε στο ΚΥΠ. Πρώτος διοικητής της τότε ΚΥΠΕ ανέλαβε ο Συνταγματάρχης Πυροβολικού (αργότερα Αντιστράτηγος) Αλέξανδρος Νάτσινας. Καθ'όλη τη διάρκεια των κυβερνήσεων Παπάγου και Καραμανλή, η ελληνική ΚΥΠ ήταν υπό τον απόλυτο έλεγχο της αμερικανικής CIA: τόσο μεγάλος ήταν ο βαθμός υποτέλειας, ώστε οι μισθοί των πρακτόρων πληρώνονταν απευθείας από τους Αμερικανούς, χωρίς καμία ανάμειξη του ελληνικού κράτους, έως ότου αυτή την πρακτική σταμάτησε ο Γεώργιος Παπανδρέου το 1964.

Οι ηγέτες της Χούντας των Συνταγματαρχών αναδείχθηκαν μέσω της ΚΥΠ: ο Συνταγματάρχης Πυροβολικού Γεώργιος Παπαδόπουλος υπηρέτησε εκεί για πέντε χρόνια (1959-1964), αναμείχθηκε στην προετοιμασία του σχεδίου ΠΕΡΙΚΛΗΣ, και διατέλεσε προσωπικός γραμματέας του Νάτσινα, επικεφαλής του Β' Κλάδου, που είχε να κάνει με την εσωτερική ασφάλεια της χώρας, και σύνδεσμος ΚΥΠ-CIA. Ο επίσης Συνταγματάρχης Πυροβολικού Νικόλαος Μακαρέζος διορίστηκε το 1966, επί κυβερνήσεων των αποστατών, επικεφαλής του επίλεκτου Α' Κλάδου της ΚΥΠ, που ήταν υπεύθυνος για τους Έλληνες κατασκόπους σε ξένες χώρες.

Επί Χούντας Παπαδόπουλου, την ΚΥΠ διοίκησαν διαδοχικά ο Ταξίαρχος Πυροβολικού Αλέξανδρος Χατζηπέτρος, γόνος αρχοντικής στρατιωτικής οικογένειας, της οποίας γενάρχης ήταν ο Χριστόδουλος Χατζηπέτρος, και ο Αντισυνταγματάρχης Πυροβολικού (αργότερα Υποστράτηγος) Μιχάλης Ρουφογάλης. Ο Ρουφογάλης ήταν γνωστός περισσότερο για την κοσμική ζωή του και την αδυναμία του στο ωραίο φύλο, και λιγότερο για τις κατασκοπευτικές του ικανότητες: έτσι, το βάρος της καταστολής του αντιδικτατορικού κινήματος ανέλαβε η ΕΣΑ του Δημήτρη Ιωαννίδη, και όχι τόσο η ΚΥΠ: μάλιστα, υπήρχε μεγάλη αντιζηλία μεταξύ της ΚΥΠ και της ΕΣΑ, και ο Ιωαννίδης αντικατέστησε το Ρουφογάλη το 1973 με το Λάμπρο Σταθόπουλο. Όλα αυτά τα χρόνια, στην ιεραρχία της ΚΥΠ δέσποζαν οι αξιωματικοί του Πυροβολικού. Οι λόγοι είναι κυρίως δύο: ο ιδρυτής Νάτσινας προερχόταν από το συγκεκριμένο Όπλο ενώ σε γενικές γραμμές οι αξιωματικοί του Πυροβολικού είχαν την καλύτερη εκπαίδευση στο Στρατό.

Ο επόμενος μεγάλος σταθμός στην ιστορία της Υπηρεσίας είναι το 1981 και η νίκη του ΠΑΣΟΚ. Ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι αποφασισμένος να ελέγξει απόλυτα τις υπηρεσίες πληροφοριών και ασφάλειας: στην ηγεσία της ΚΥΠ τοποθετείται από τον Ανδρέα ο απόστρατος Αντιστράτηγος Πεζικού Γεώργιος Πολίτης, στενός φίλος του Στρατηγού και Υπουργού του ΠΑΣΟΚ Αντώνη Δροσογιάννη. Υπαρχηγός αναλαμβάνει ο Ταξίαρχος Βασίλης Τσαγκρής, που στη διάρκεια της Χούντας είχε δραπετεύσει στην Ιταλία και είχε αναλάβει το παραστρατιωτικό τμήμα του ΠΑΚ.

Το 1986, με τον νόμο 1645, που δημοσιεύτηκε στις 26 Αυγούστου του 1986 στο τεύχος 132Α΄ ΦΕΚ, η υπηρεσία που έως τότε συνέχισε να ονομάζεται "Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών" (Κ.Υ.Π.) μετονομάσθηκε σε "Ε.Υ.Π". και αποτελεί αυτοτελή πολιτική δημόσια υπηρεσία με έργο τη συλλογή, επεξεργασία και διανομή πληροφοριών που αφορούν στην ασφάλεια της χώρας. Το καθεστώς λειτουργίας της Ε.Υ.Π. ρυθμίζεται από προεδρικά διατάγματα που εκδίδονται κατ' εφαρμογή του παραπάνω ιδρυτικού της νόμου (Ν. 1645/86).

Πρώτος Διοικητής της νέας ΕΥΠ διορίζεται με απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου ο Κώστας Τσίμας. Ο πολιτικός προϊστάμενος της Ε.Υ.Π. είναι ο εκάστοτε υπουργός Προστασίας του Πολίτη.

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα...

1863: Ίδρυση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας.

1951: Γεννιέται ο Αντώνης Σαμαράς, Έλληνας πολιτικός.

1976: Ο ΠΑΟΚ κατακτά το πρώτο του πρωτάθλημα στο ποδόσφαιρο νικώντας στην τελευταία αγωνιστική τον Εθνικό εκτός έδρας με 0-4.