Σαν Σήμερα: 10 Μαΐου (1905: Γεννιέται ο Μάρκος Βαμβακάρης)

10 Μαΐου

Γιορτάζει: Σίμωνας

Σαν σήμερα...(αφιέρωμα)

1905: Γεννιέται ο Μάρκος Βαμβακάρης.

Ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Πατριάρχης του Ρεμπέτικου τραγουδιού, συνέδεσε το όνομα του και τη καλλιτεχνική του δημουργία με τη Σύρο όσο κανένας άλλος. Η Φραγκοσυριανή, το περιβόητο χασάπικο του Μάρκου πρέπει να είναι το ελληνικό τραγούδι που έχει γνωρίσει τις περισσότερες εκτελέσεις και διασκευές και έχει κάνει τη Σύρο ξακουστή σε όλο το κόσμο.

Ο Μάρκος Βαμβακάρης γεννήθηκε στη Σύρο στο συνοικισμό Σκαλί της Άνω Χώρας, στις 10 Μαΐου του 1905. Ήταν ο πρωτότοκος γιός από τα έξι παιδιά του Δομένικου και της Ελπίδας Βαμβακάρη που ήταν καθολικοί όπως και οι περισσότεροι στην Άνω Χώρα.

Τα αδέρφια του που τον ακολούθησαν, ήτανε με τη σειρά ο Λεονάρδος, ο Φραγκίσκος, η Γκράτσια, ο Αργύρης και η Ρόζα. Ο πατέρας του ο Δομένικος, φτωχός άνθρωπος, μεροκαματιάρης. Έκανε διάφορες δουλειές για να ζήσει την οικογένεια του, όμως κι αυτός και τα αδέρφια του όπως και ο πατέρας τους ο παππούς του Μάρκου, έπαιζαν Γκάιντα και σίγουρα αυτό ήταν το πρώτο που κληρονόμησε ο μικρός Μάρκος, την αγάπη για τη μουσική.

Το 1909 ο Βαμβακάρης πρωτοπήγε στο σχολείο, ενώ το 1912, πριν καλά καλά προλάβει να τελειώσει το δημοτικό, αναγκάστηκε να σταματήσει το σχολείο και να βγει στη βιοπάλη. Έκανε διάφορες δουλειές για να βοηθήσει το οικογενειακό εισόδημα, αλλά φύση ανικανοποίητη στα 13 του μπαρκάρει λαθρεπιβάτης για τον Πειραιά. Η ζωή στον Πειραιά ήταν δύσκολη όπως και στη Σύρο αλλά ο Μάρκος Βαμβακάρης είναι ένας αγωνιστής της ζωής και δουλεύει σε σκληρές συνθήκες στις πιο δύσκολες δουλειές.

Καταλήγει εκδορέας στα σφαγεία του Πειραιά παρόλη την ευαίσθητη φύση του γιατί το μεροκάματο ήταν καλό για τα δεδομένα της εποχής. Εκείνη την εποχή πρωτοέρχεται σε επαφή με τους τεκέδες και τον υπόκοσμο, αλλά αυτό είναι που του έδωσε και την πρώτη του επαφή με το μπουζούκι όταν άκουσε να παίζει έναν από τους πιό φημισμένους οργανοπαίκτες της εποχής. Όπως λέει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του: "… άκουσα κατά τύχη τον μπάρμπα Νίκο τον Αϊβαλιώτη να παίζει το μπουζούκι, το οποίον τόσο πολύ μου άρεσε, ώστε έκανα όρκο ότι αν δεν μάθω μπουζούκι θα κόψω τα χέρια μου με την τσατίρα που σπάνε τα κόκαλα στο μαγαζί…"

Αγοράζει ένα μπουζούκι και μέσα σε μερικούς μήνες γίνεται εξαιρετικός σολίστας, αυτοδίδακτος και χωρίς να μάθει ποτέ νότες. Ταυτόχρονα αρχίζει να γράφει δικά του τραγούδια και το 1933 είναι ο πρώτος που ηχογραφεί τραγούδι με μπουζούκι, το "Καραντουζένι" στην ODEON. To 1934 δημιουργεί μαζί με τους φίλους του, Γιώργο Μπάτη, τον Ανέστη Δελιά και το Στράτο τον Παγιουμτζή το πρώτο συγκρότημα με μπουζούκια και παίζουν στη μάντρα του Σαραντόπουλου στην Ανάσταση του Πειραιά και αμέσως μετά σε δικό του μαγαζί στα Άσπρα χώματα. " Η ξακουστή τετράς του Πειραιά".


Ο κόσμος συρρέει από παντού για να τους ακούσει. Ο μύθος του ρεμπέτικου τραγουδιού και του Μάρκου Βαμβακάρη έχει γεννηθεί. Οι εποχές είναι δύσκολες όμως, παρόλη τη επιτυχία. Ο Μάρκος Βαμβακάρης πνεύμα ελεύθερο και φύση ανυπότακτη δεν γίνεται χαφιές της αστυνομίας και έτσι δεν του δίνουν άδεια για το μαγαζί του. Τότε είναι που πηγαίνει μετά από 20 χρόνια στη Σύρο και παίζει εκεί για λίγο. Όταν επιστρέφει στον Πειραιά γράφει τη Φραγκοσυριανή. Η μεταξική λογοκρισία και η κατοχή που ακολουθούν κάνουν τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα για το Μάρκο που με το μπουζούκι του γυρνάει όλη την Ελλάδα για να βγάλει το μεροκάματο. Τον βασανίζουν διάφορα προβλήματα υγείας και μια αρθρίτιδα που τον εμποδίζει να παίζει όπως παλιά. Οι φίλοι και όσους έχει βοηθήσει στο παρελθόν του γυρνάνε τη πλάτη. Παίζει μπουζούκι γυρνώντας σε διάφορα μαγαζιά βγάζοντας πιατάκι για να επιζήσει.

Όμως δεν έχει σταματήσει στιγμή να γράφει τραγούδια. Μια επανεκτέλεση των τραγουδιών του από την Κολούμπια με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση το 1960 που θα μείνει κλασική στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, ξαναφέρνει τον Μάρκο Βαμβακάρη στο προσκήνιο και ξεκινάει μια δεύτερη δισκογραφική καριέρα. Έρχεται σε επαφή με ένα καινούργιο κοινό που είναι διψασμένο για αυθεντικότητα. Του δίνεται η ευκαιρία να ξαναδουλέψει σε λαϊκά πάλκα, αλλά και να δώσει συναυλίες σε χώρους που δεν μπορούσε ούτε να το φανταστεί, όπως σε φοιτητικές μπουάτ στην Πλάκα. Η συναυλία του στο θέατρο "Κεντρικό" είναι το αποκορύφωμα και η βιωματική στιχουργική του Μάρκου παραδίδει τη στιγμή στην ιστορία: "Μπουζούκι μου ποιός τόλπιζε στα τόσα μεγαλεία, στο θέατρο το κεντρικό να δώσεις συναυλία"

Τουλάχιστον έφυγε ευχαριστημένος από αυτή τη ζωή στις 8 Φλεβάρη του 1972 που τον λύγισαν οι ταλαιπωρίες και οι αρρώστιες, αφήνοντας πίσω του άξιους συνεχιστές του τους γιούς του και όσους είχε εμπνεύσει με τις δημιουργίες του. Αφήνοντας επίσης μια τεράστια παρακαταθήκη από αυθεντικά βιωματικά τραγούδια πραγματικά διαμάντια, στολίδια του λαικού μας πολιτισμού.

(syrosinfo.gr)

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα...

1902: Ιατρικό επίτευγμα στην Αθήνα. Ο χειρουργός Σπυρίδων Μαγγίνας αφαιρεί με επιτυχία από ασθενή του ολόκληρο το δεξιό νεφρό του. Η εγχείρηση αυτή έχει ποσοστό επιτυχίας στο εξωτερικό μόλις ένα τοις χιλίοις.

1956: Εκτελούνται από τις βρετανικές αρχές οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ Μιχαήλ Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου, οι οποίοι ανέρχονται στην αγχόνη ψάλλοντες τον εθνικό ύμνο και ζητωκραυγάζοντες υπέρ της Ενώσεως.