Σαν Σήμερα: 3 Απριλίου (1990: Η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στην Ελλάδα)

3 Απριλίου...

Σαν Σήμερα...(αφιερωμα)

1990: Πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στην Ελλάδα.

Οι συστηματικές προσπάθειες για μεταμόσχευση άρχισαν να αποδίδουν καρπούς, πειραματικά από τον 18ο αιώνα και κλινικά από τις αρχές του 20ού, όταν οι επιστήμονες απέκτησαν εξελιγμένη χειρουργική γνώση. Το 1771, ο Βρετανός ερευνητής J. Hunter έκανε προσπάθεια για μεταμόσχευση, ενώ το 1804 ο Baronio απέδειξε ότι η ελεύθερη δερματική αυτομεταμόσχευση σε πρόβατα μπορούσε να είναι επιτυχής. Οι πρώτες μεταμοσχεύσεις οργάνων άρχισαν να πραγματοποιούνται στις αρχές του 19ου αιώνα.

Το 1902, ο Γάλλος επιστήμονες Alexis Carrel έλαβε το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής, χάρη στο έργο του για αποκατάσταση της ροής του αίματος σε μόσχευμα μετά τη συρραφή και τη αναστόμωση των αγγείων. Η αγγειοραφή άνοιξε τον δρόμο για τις πρώτες μεταμοσχεύσεις νεφρών σε πειραματόζωα.

Με την ίδια μέθοδο, το 1933 έγινε η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς σε πειραματόζωο. Το μόσχευμα διατήρησε φυσιολογικό ρυθμό για οκτώ μέρες. Τρία χρόνια αργότερα, πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεταμόσχευση νεφρού σε άνθρωπο από τον Ρώσο Voronoi. Ο λήπτης πέθανε έπειτα από 48 ώρες και ο θάνατός του αποδόθηκε σε ασυμβατότητα των ομάδων αίματος.

Το πρόβλημα της απόρριψης των μοσχευμάτων είχε αρχίσει να ερμηνεύεται από το 1924. Από το 1944 έως το 1958, έγινε περισσότερο κατανοητός ο μηχανισμός της απόρριψης και χρησιμοποιήθηκαν οι πρώτες μέθοδοι ανοσοκαταστολής.

Το 1955 πραγματοποιήθηκε πειραματικά η πρώτη ετεροτοπική μεταμόσχευση ήπατος και έναν χρόνο αργότερα ανακοινώθηκε η διενέργεια της πρώτης πειραματικής ορθοτοπικής μεταμόσχευσης ήπατος. Η πρώτη επιτυχής κλινική ετεροτοπική μεταμόσχευση του συγκεκριμένου οργάνου πραγματοποιήθηκε το 1964.

Το 1966 έγινε η πρώτη επιτυχής ετεροτοπική μεταμόσχευση παγκρέατος από τον Kelly, ο οποίος μεταμόσχευσε ταυτόχρονα νεφρό και πάγκρεας σε ασθενή με διαβητική νεφροπάθεια. Το 1950 ξεκίνησαν οι προσπάθειες μεταμόσχευσης πνεύμονα, με την πρώτη μεταμόσχευση του εν λόγω οργάνου σε άνθρωπο να γίνεται το 1963. Στα μέσα του 19ου αιώνα ο διάσημος Αυστριακός χειρουργός Billroth είχε αναφέρει ότι «όποιος τολμήσει να ράψει καρδιά, να είναι βέβαιος ότι θα χάσει την εκτίμηση όλων των συναδέλφων του».

Στις 3 Δεκεμβρίου 1967 ο Νοτιοαφρικανός Cristian Barnard πραγματοποίησε την πρώτη επιτυχή μεταμόσχευση καρδιάς, διαψεύδοντας την πρόβλεψη του Billroth και ανοίγοντας νέες λεωφόρους στην επιστήμη...

Η ανακάλυψη έχει ως πατέρα τον Ελληνα καθηγητή Αλκιβιάδη Κωστάκη, ο οποίος πραγματοποίησε μεταμοσχεύσεις καρδιάς σε πειραματόζωα τη διετία 1975 - 1977. Το φάρμακο κυκλοσπορίνη - Α χρησι­μο­ποιή­θηκε ως κύριο ανοσοκατασταλτικό επί δεκαετίες, βελτιώνοντας θεαματικά την επιβίωση των ληπτών.

Πρωτιές στις μεταμοσχεύσεις έχει η Θεσσαλονίκη. Η πρώτη μεταμόσχευση νεφρού από πτωματικό δότη στην Ελλάδα έγινε το 1968 στη Θεσσαλονίκη, από τον καθηγητή Κώστα Τούντα και τους συνεργάτες του.

Το 1990 και μάλιστα στις 3 Απριλίου, πραγματοποιήθηκε στο «Υγεία» η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στην Ελλάδα, από τον καθηγητή Γ. Τόλη και λίγους μήνες αργότερα μεταμόσχευση του ίδιου οργάνου έγινε στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός από τον κ. Χρήστο Λόλα.

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα...

1928: Δικάζονται ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Δημήτρης Γληνός. Κατηγορούνται για διάδοση ανατρεπτικών ιδεών, επειδή ήταν ομιλητές σε εκδήλωση για τα επιτεύγματα της σοσιαλιστικής επανάστασης στη Ρωσία.

1951: Με νόμο δίδεται στις γυναίκες το δικαίωμα να εκλέγουν και να εκλέγονται στις δημοτικές εκλογές.

1997: Ο Άρης κατακτά το Κύπελλο Κόρατς νικώντας την Τόφας Μπούρσα στην Τουρκία με 70-88.