Για τις καινοτομίες της νέας ΚΑΠ 2014-2020 μίλησαν χθες (16/3) Γ. Παπαστάμκος και άλλοι ευρωβουλευτές στη Βέροια

H νέα «Κοινή Αγροτική Πολιτική 2014-2020» ήταν το θέμα ημερίδας που πραγματοποιήθηκε χθες στην Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στη Βέροια. Εισηγητές ήταν οι ευρωβουλευτές - εκπρόσωποι των κομμάτων στην Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Γιώργος Παπαστάμκος (Ν.Δ., αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου), Σπύρος Δανέλλης (ΠΑ.ΣΟ.Κ.) Γιώργος Τούσσας (Κ.Κ.Ε.), Μιχάλης Τρεμόπουλος (Οικολόγων Πράσινων), καθώς και ο βουλευτής του ΛΑΟΣ Αστέριος Ροντούλης.   

Για τη σπουδαιότητα ενημέρωσης του κοινού για την εφαρμογή νέων ρυθμίσεων στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ σε μια περιοχή της οποίας η ανάπτυξη βασίστηκε κατά μείζονα λόγο και τρόπο στην αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή, έκανε λόγο στον χαιρετισμό της η δήμαρχος Βέροιας Χαρούλα Ουσουλτζόγλου, καλωσορίζοντας θερμά και ευχαριστώντας τους επίσημους καλεσμένους εισηγητές.

Τόνισε μάλιστα ότι στα σχέδια του δήμου είναι στη συνέχεια να διοργανωθεί αντίστοιχη ημερίδα με στελέχη υπηρεσιακά του υπουργείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που χειρίζονται το τεχνοκρατικό κομμάτι της Νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2014-2020. Τις ελπίδες τους για την έξοδο από την κρίση μέσω μιας αειφόρου ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα και της μεταποίησης εξέφρασαν στους χαιρετισμούς τους ο Πρύτανης του ΑΠΘ Ιωάννης Μυλόπουλος και η Πρόεδρος του Συλλόγου Γεωπόνων Ν. Ημαθίας Καλλιόπη Παπαοικονόμου.

Πιο πρακτικός εμφανίστηκε ο Πρόεδρος της Ένωσης Νέων Αγροτών Ν. Ημαθίας Νίκος Αγγελόπουλος. “Μπορούμε να μιλάμε για κοινή αγροτική πολιτική όταν είμαστε έξι μήνες απλήρωτοι; Μπορούμε να μιλάμε για κοινή αγροτική πολιτική χωρίς ασφάλιση του αγροτικού ατυχήματος; Μπορούμε να μιλάμε για κοινή αγροτική πολιτική χωρίς δημοπρατήρια στην Ελλάδα, όταν έχει η Ολλανδία;” αναρωτήθηκε, προτείνοντας την άμεση δημιουργία και λειτουργία δημοπρατηρίου αγροτικών προϊόντων στον χώρο της πρώην περιφερειακής αγοράς Κουλούρας.

Την εκδήλωση συντόνισε η Επίκ. Καθηγήτρια ΑΠΘ Ελένη Παπαδοπούλου, ενώ παραβρέθηκαν εκπρόσωποι της πολιτικών και επαγγελματικών φορέων, καθώς και φοιτητές του Πανεπιστημιακού Τμήματος του ΑΠΘ στη Βέροια.

Η εισήγηση Παπαστάμκου για την “Κοινή Αγροτική Πολιτική 2014-2020”

Πρώτος εισηγητής πήρε τον λόγο ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. και αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Γιώργος Παπαστάμκος. Στάθηκε στο δίκαιο των όσων υποστήριξε στον χαιρετισμό του ο εκπρόσωπος των νέων αγροτών Ημαθίας και προχώρησε στο τεχνοκρατικό τμήμα της ομιλίας του: “H Επιτροπή εισηγείται ‘πάγωμα’ ως προς τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ στο πλαίσιο των προτάσεών της για τις Πολυετείς Δημοσιονομικές Προοπτικές 2014-2020 (386,9 δισ. ευρώ). 

Η Επιτροπής Γεωργίας του ΕΚ ζητεί οι πόροι της ΚΑΠ τουλάχιστον να διατηρηθούν στo επίπεδο του 2013, έναντι των έντονων πιέσεων που ασκούνται για περαιτέρω μεταφορά πόρων για τη χρηματοδότηση άλλων πολιτικών της ΕΕ. Τάσσομαι υπέρ μίας ισχυρής ΚΑΠ και ενός πολυλειτουργικού γεωργικού τομέα, που συμβάλλει στην παραγωγή δημοσίων αγαθών υπέρ του κοινωνικού συνόλου. Ως προς την κατανομή των πόρων της ΚΑΠ στα επιμέρους κράτη μέλη, η Κομισιόν  επιλέγει μία πραγματιστική προσέγγιση και όχι την ανα-κατανομή βάσει αντικειμενικών κριτηρίων.

Εισηγείται σύγκλιση μέσω αναλογικής μείωσης για όλα κράτη μέλη με επίπεδο αμέσων ενισχύσεων άνω του μέσου όρου ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάς. Στον δημοσιονομικό φάκελο αμέσων ενισχύσεων για την Ελλάδα προκύπτει σταδιακή μείωση από 2.217,0 εκατ. ευρώ το 2013 σε 2.015,0 εκατ. ευρώ το 2019 (-9,1%).

Ασκούνται έντονες πιέσεις -εκ μέρους κρατών μελών με χαμηλό μ.ο. ενισχύσεων- για ριζικότερη ανακατανομή.

Στον δεύτερο πυλώνα (Ανάπτυξη της Υπαίθρου) η ανα-κατανομή των πόρων θα γίνει επί τη βάσει α) αντικειμενικών κριτηρίων, τα οποία θα συνδέονται με τους στόχους της πολιτικής ανάπτυξης της υπαίθρου, καθώς και β) της τρέχουσας κατανομής.

Για το νέο καθεστώς αμέσων ενισχύσεων (πρώτος πυλώνας)

Μία ιδιαιτέρως σημαντική διάσταση, η οποία έχει αναδειχθεί στο πλαίσιο της αναθεώρησης της ΚΑΠ, είναι η καλύτερη στόχευση των αμέσων ενισχύσεων, προς εξυπηρέτηση της οποίας αποσκοπούν προτάσεις, όπως η εγκατάλειψη του ‘ιστορικού’ μοντέλου, η καταβολή ενισχύσεων μόνον σε ‘ενεργούς’ γεωργούς, η υποχρεωτική στήριξη των νέων γεωργών, η θέσπιση προοδευτικής μείωσης έως και ‘οροφής’ στις πληρωμές ανά δικαιούχο, η θέσπιση ειδικού καθεστώτος για τους μικρούς γεωργούς.

Ειδικότερα, προβλέπεται: Αντικατάσταση του ‘ιστορικού’ από το περιφερειακό μοντέλο. Ως περιφέρεια μπορεί να ορίζεται το σύνολο της επικράτειας ενός κράτους μέλους ή επιμέρους εδαφικές ενότητες, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων (αγρονομικών/οικονομικών ή διοικητικών).

Επί τη βάσει αντικειμενικών κριτηρίων θα γίνει και η κατανομή του εθνικού δημοσιονομικού φακέλου μεταξύ των επιμέρους περιφερειών.

H διάρθρωση του συστήματος των αμέσων ενισχύσεων θα περιλαμβάνει την καλούμενη βασική ενίσχυση, καθώς και πρόσθετες ενισχύσεις: 

-Η ‘βασική ενίσχυση’ θα συνίσταται σε στρεμματική ενίσχυση, με ενιαία αξία δικαιωμάτων (άμεσα ή εντός 5ετίας)  σε επίπεδο κράτους μέλους ή περιφέρειας.

-Ενεργοποίηση δικαιωμάτων υπό το νέο καθεστώς: α) δήλωση των ‘επιλεξίμων εκταρίων’, και β) υπό την προϋπόθεση ότι ο γεωργός είχε ενεργοποιήσει τουλάχιστον ένα δικαίωμα ενίσχυσης κατά το 2011 (ή κατ’ εξαίρεση, εφόσον παρήγαγε αποκλειστικά οπωροκηπευτικά και/ή καλλιεργούσαν αποκλειστικά αμπελώνες).

-Ενεργός γεωργός: το καταβλητέο ετήσιο ποσό των αμέσων ενισχύσεων  θα πρέπει να υπερβαίνει το 5% των συνολικών εισοδημάτων που απέκτησε από μη γεωργικές δραστηριότητες.

-Πρόσθετες ενισχύσεις για τους γεωργούς που θα εφαρμόζουν γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον (30% του ετήσιου εθνικού φακέλου), τους νέους γεωργούς (2%) και για τους γεωργούς σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα (5%).

-Δυνατότητα τήρησης ορισμένων συνδεδεμένων ενισχύσεων.

-Απλοποιημένο σύστημα υπέρ των μικρών γεωργών.

Οικολογική διάσταση της ΚΑΠ

Συνεχίζονται ο κ. Παπαστάμκος ανέφερε: “Καταρχήν θα ήθελα να τονίσω τη σημασία της περιβαλλοντικά βιώσιμης γεωργικής δραστηριότητας και της ορθολογικής διαχείρισης των φυσικών πόρων προς όφελος και του ιδίου του γεωργικού τομέα. 

Υποχρεωτική τήρηση των απαιτήσεων ‘πολλαπλής συμμόρφωσης’ (13 ‘Κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης’ -μεταξύ των οποίων και η Οδηγία για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση- και 8 πρότυπα για την ‘Καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση’. 
Υποχρεωτική, επιπλέον, υιοθέτηση πρακτικών επωφελών για το κλίμα και το περιβάλλον: α) διαφοροποίηση  καλλιεργειών, β) μόνιμοι λειμώνες (διατήρησή τους) και γ) περιοχή οικολογικής εστίασης (7% των επιλεξίμων εκταρίων).

Αυτοδικαίως δικαιούχοι της εν λόγω ενίσχυσης θα είναι οι γεωργοί, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου, των οποίων οι εκμεταλλεύσεις βρίσκονται ολικώς ή μερικώς σε περιοχές ‘Natura 2000’, και οι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων.

Επεξεργαζόμεθα τις προτάσεις της Κομισιόν στο πλαίσιο της Επιτροπής Γεωργίας του ΕΚ, ενώ από κοινού με συναδέλφους από άλλα μεσογειακά κράτη μέλη εξετάζουμε τις κατάλληλες φιλοπεριβαλλοντικές γεωργικές πρακτικές που ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες του νότου της ΕΕ λ.χ. ως προς τις μόνιμες καλλιέργειες, όπως οπωρώνες, ελαιώνες, αμπελώνες.Η ένταξη του μέτρου των αγροπεριβαλλοντικών ενισχύσεων στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης (β’ πυλώνας) των κρατών μελών είναι υποχρεωτική.

Το Περιβάλλον και η Κλιματική Αλλαγή διαπερνούν οριζοντίως όλες τις επιμέρους δράσεις.
Ανάπτυξη της Υπαίθρου (δεύτερος πυλώνας)

Διατηρούνται οι στρατηγικοί στόχοι της πολιτικής της Ανάπτυξης της Υπαίθρου, ως προς α) την ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα, β) τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και τη δράση για το κλίμα, καθώς και γ) την ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη των περιοχών της υπαίθρου. Ορίζονται έξι προτεραιότητες σε επίπεδο ΕΕ, εις αντικατάσταση των ισχυόντων 3 αξόνων.

To Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας θα λειτουργούν υπό Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ, το οποίο θα εφαρμόζεται σε εθνικό επίπεδο μέσω Εταιρικών Συμβάσεων που θα συνάπτει η Κομισιόν με τα επιμέρους κράτη μέλη.

Εκ των προτέρων καθορισμός μετρήσιμων στόχων και δεικτών αποτελεσματικότητας στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης των κρατών μελών.

Πέραν των όποιων ενστάσεων ως προς το πρόσθετο διοικητικό άχθος, η νέα αυτή προσέγγιση αποτελεί πρόκληση για ορθολογικότερη αξιοποίηση των πόρων με πραγματικούς αναπτυξιακούς όρους για την Ελλάδα της υπαίθρου.

Κάθε κράτος μέλος θα υποβάλει είτε ενιαίο εθνικό πρόγραμμα είτε επιμέρους περιφερειακά προγράμματα. Επίσης, παρέχεται δυνατότητα συμπερίληψης στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και θεματικών υποπρογραμμάτων σχετικά με: α) τους νέους γεωργούς, β) τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, γ) τις ορεινές περιοχές, δ) τις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού.

Μέτρα διαχείρισης της αγοράς και ασφάλισης κινδύνου

Υποστηρίζω την αναγκαιότητα αποτελεσματικών εργαλείων ρύθμισης της αγοράς και διαχείρισης κινδύνων, δεδομένης της εντεινόμενης αστάθειας των τιμών και της ρευστότητας στις γεωργικές αγορές, καθώς και των αυξανόμενων περιβαλλοντικών/κλιματικών κινδύνων και διατροφικών κρίσεων.

Στις προτάσεις περιλαμβάνονται: διατήρηση των μέτρων της δημόσιας παρέμβασης και της ιδιωτικής αποθεματοποίησης, στήριξη για την ασφάλιση της παραγωγής (β’ πυλώνας), νέο εργαλείο σταθεροποίησης εισοδήματος (β’ πυλώνας), δυνατότητα λήψης εκτάκτων μέτρων κατά της διατάραξης της αγοράς και  στήριξης της αγοράς σε περιπτώσεις κλονισμού της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, δημιουργείται αποθεματικό έκτακτης ανάγκης  για τη διαχείριση κρίσεων σε όλους τους γεωργικούς τομείς (500 εκατ. ευρώ κατ’έτος μόνον).

Τέλος, μείζον ζήτημα συνιστά η ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των παραγωγών στο πλαίσιο της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως επιχειρείται επί του παρόντος στον γαλακτοκομικό τομέα μέσω της νομοθετικής ρύθμισης των συμβατικών σχέσεων.

Απαραίτητη προϋπόθεση η ενίσχυση των οργανώσεων παραγωγών. Σημειωτέον ότι στο πλαίσιο του Κανονισμού της ενιαίας ΚΟΑ επεκτείνεται η δυνατότητα αναγνώρισης Οργανώσεων Παραγωγών, ενώσεων Οργανώσεων Παραγωγών και Διεπαγγελματικών Οργανώσεων σε όλους πλέον τους τομείς της ενιαίας ΚΟΑ.

Κλείνοντας ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου τόνισε: “Η αγροτική ανάπτυξη οφείλει να τεθεί στην πρώτη γραμμή των πολιτικών που δύνανται να δώσουν μία βιώσιμη διέξοδο ανάπτυξης για την ελληνική ύπαιθρο, με πολλαπλασιαστική προστιθέμενη αξία, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην εθνική προσπάθεια εξόδου της Ελλάδος από την κρίση. Ζητούμενο είναι η ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ ποιοτικής γεωργικής παραγωγής, αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης και διατήρησης του τοπικού φυσικού και πολιτιστικού τοπίου”.

Ακολούθησαν οι εισηγήσεις των άλλων ευρωβουλευτών που και αυτοί αναφέρθηκαν στις καινοτομίες της νέας ΚΑΠ και έκαναν κριτική σ’ αυτές, ο καθένας από την δική του οπτική γωνία.

Πηγή: Εφημ. "Λαός"