Ο "Εσπερινός της Συγχωρήσεως" σε Νάουσα και Βέροια

Την Κυριακή της Τυρινής το απόγευμα (26/2/2012) ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελήμων τέλεσε αρχικά στον μητροπολιτικό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης και στη συνέχεια στο ναό αγίου Αντωνίου του νέου στη Βέροια, τον εσπερινό της συγχωρήσεως.

Η ομιλία του Μητροπολίτη

Στην ομιλία του ο Μητροπολίτης τόνισε: «Τον της νηστείας καιρόν φαιδρώς απαρξώμεθα, μας κάλεσε προ ολίγου δια του ιερού υμνογράφου η Εκκλησία, καθώς από αύριο εισερχόμεθα στην περίοδο της αγίας και μεγάλης τεσσαρακοστής, σε μία περίοδο περισυλλογής, προσευχής, νηστείας και μετανοίας.

Από τα πολλά στοιχεία που συναποτελούν και προσδιορίζουν τη μεγάλη τεσσαρακοστή θα ήθελα να σταθώ αποψε, αδελφοί μου, σε δύο: στην προσευχή και τη νηστεία.

Η προσευχή είναι κατά τους αγίους Πατέρες το θεμέλιο της πνευματικής ζωής, είναι το μέσο επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό× και αυτό σημαίνει ότι η προσευχή δεν είναι ένας εγωιστικός μονόλογος ούτε ένας κατάλογος αιτημάτων ή παραπόνων που απευθύνει ο άνθρωπος προς τον Θεό. Αυτό δεν είναι προσευχή και δεν μπορεί ποτέ να φέρει τα αγαθά αποτελέσματα της προσευχής στην ψυχή του ανθρώπου.

Η προσευχή ως μέσο επικοινωνίας είναι ένας διάλογος, κατά τη διάρκεια του οποίου ο άνθρωπος πρεπει να σιωπά για να ακούει τη φωνη του Θεού μέσα στη ψυχή του.

Ο τρόπος με τον οποίο ομιλεί στον καθένα μας ο Θεός είναι διαφορετικός, αλλά είναι απόλυτα καθαρός για τον άνθρωπο που αντιλαμβάνεται την προσευχή ως διάλογο με τον Θεό και φροντίζει να είναι συνεπής στις αρχές και τους σκοπούς αυτού του διαλόγου.

Και πρώτιστος σκοπός της προσευχής είναι κατά τους ασκητικούς και νηπτικούς πατέρες η κάθαρση του ανθρώπου. Το πρώτο δηλαδή αίτημα της προσευχής μας από τον Θεό είναι να καθάρει την ψυχή μας από τα πάθη και την αμαρτία, γιατί όσο καθαρότερη είναι η ψυχή μας τόσο αποτελεσματικότερη είναι η προσευχή μας, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό, ώστε η καθαρότητα της ψυχής να οδηγεί σε μία διαρκή προσευχή τον άνθρωπο, σε μία διαρκή δηλαδή επικοινωνία με τον Θεό.

Για τον λόγο αυτό και η προσευχή είναι άμεσα συνδεδεμένη με την νηστεία, η οποία καθώς είναι και οφείλει να είναι αποχη αό τις τροφές και ταυτόχρονα αποχή από τα πάθη και την αμαρτία, αποσκοπεί και συμβάλλει στη διπλή κάθαρση του ανθρώπου, τη σωματική και την ψυχική.

Η σχέση της προσευχής με τη νηστεία εντοπίζεται όμως και σε ένα ακόμη σημείο. Διότι, εάν η προσευχή είναι επικοινωνία με τον Θεό, η νηστεία είναι αυτή που αποκαθιστά την διαταραγμένη ενότητα του ανθρώπου με τον Θεό, ενότητα η οποία διαταράχθηκε λόγω της παρακοής της εντολής της νηστείας από τους πρωτοπλάστους, και κατά συνέπεια διευκολύνει την επικοινωνία.

Έτσι η νηστεία βοηθά τον άνθρωπο στην προσευχή και η προσευχή τον βοηθά στη νηστεία, αλλά και οι δυό μαζί βοηθούν τον άνθρωπο να προσεγγίσει τον Θεό και να κοινωνήσει μαζί του δια των Μυστηρίων, τα οποία αποτελούν και την ολοκλήρωση της επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό.

Να, λοιπόν, αδελφοί μου, γιατί η Εκκλησία μας επιμένει να μας προτείνει και να μας προτρέπει πάντοτε, αλλά ιδιαιτέρως κατά την περίοδο της αγίας και μεγάλης τεσσαρακοστής, τη νηστεία και την προσευχή.

Να γιατί επιμένει σε δύο αρετές που αρκετοί αμφισβητούν και πολλοί παρανοούν, εφαρμόζοντάς τες κατά τον δικό του ανθρώπινο και υποκειμενικό τρόπο, παρασύροντας ορισμένες φορές και πολλούς ανθρώπους καλών προθέσεων.

Για την Εκκλησία η νηστεία δεν είναι ένα είδος διατροφής, ούτε η προσευχή αποτελεί μία τυπική υποχρέωση του ανθρώπου, που εκτελείται με τη σωματική μόνο παρουσία του στο ναό.

Η νηστεία και η προσευχή είναι πνευματικές ασκήσεις που εκτελούνται μέσα στο πλαίσιο της Εκκλησίας και με τους όρους και τις προϋποθέσεις που όρισε ο ίδιος ο Χριστός και εφήρμοσαν οι πατέρες και οι άγιοι της Εκκλησίας μας.

Με αυτούς τους όρους και με αυτές τις προϋποθέσεις θα πρέπει να αγωνιστούμε να τις ζήσουμε κι εμείς, αδελφοί μου, κατά την περίοδο της αγίας και μεγάλης τεσσαρακοστής, αξιοποιώντας και τις ευκαιρίες των ιερών ακολουθιών, των ομιλιών και των ιερών Μυστηρίων που μας προσφέρει η Ιερά Μητρόπολή μας, ώστε να διαπλεύσουμε και εμείς επιτυχώς «το της νηστείας μέγα πέλαγος» και να αξιωθούμε να εορτάσουμε τα ζωοποιά Πάθη και τη λαμπροφόρο Ανάσταση του Χριστού».