Σαν Σήμερα: 4 Φεβρουαρίου (1848: Καταργείται οριστικά και επίσημα ο Μαύρος Κώδικας)

4 Φεβρουαρίου…

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου

Γιορτάζουν: Ισίδωρος, Ισιδώρα

Σαν σήμερα…. (αφιέρωμα)

1848:  Καταργείται οριστικά και επίσημα ο Μαύρος Κώδικας (στη Γαλλία).

Ο Μαύρος Κώδικας ήταν ένα διάταγμα του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄ που τέθηκε σε ισχύ το 1685. Ο Μαύρος Κώδικας όριζε ότι όλοι οι Εβραίοι έπρεπε να εγκαταλείψουν όλες τις γαλλικές αποικίες, απαγόρευε την εξάσκηση κάθε άλλης θρησκείας εκτός από την ρωμαιοκαθολική, περιόρισε τα δικαιώματα των ελεύθερων νέγρων και έθεσε την βάση για το σκλαβοπάζαρο στο γαλλικό αποικιακό κράτος.  

Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ ήθελε να ισχυροποιήσει την εξουσία του στις γαλλικές αποικίες. Η πλειοψηφία του πληθυσμού στις γαλλικές αποικίες στην Καραϊβική αποτελούνταν από σκλάβους, οι οποίοι συχνά έκαναν εξεγέρσεις. Ο Μαύρος Κώδικας είναι ένα από τα πολλά διατάγματα, των οποίων την ιδέα είχε ο Κολμπέρ. Στις 4 Φεβρουαρίου 1848 καταργήθηκε οριστικά και επίσημα ο Μαύρος Κώδικας και συνεπώς το σκλαβοπάζαρο στην Γαλλία.

Ο πρόλογος του διατάγματος αυτού παρουσιάζει την ιδέα της σκλαβιάς ως ένα γεγονός, χωρίς να του δώσει ούτε την προέλευση ούτε την νομιμότητα. Με γενικό τρόπο, το διάταγμα ορίζει τον σκλάβο ως ένα άτομο χωρίς δικαιώματα στην καλύτερη περίπτωση ως ένα αντικείμενο. Για παράδειγμα, το άρθρο 44 δηλώνει ότι «οι σκλάβοι είναι έπιπλα». Επιπλέον, από το 1724 και μετά, ο Μαύρος Κώδικας απαγορεύει τον γάμο μεταξύ σκλάβων νέγρων και λευκών.  Η εκπληκτική πλειοψηφία των άρθρων αναφέρεται στις υποχρεώσεις των σκλάβων και στις ποινές που θα τους επιβληθούν σε περίπτωση που τις αθετήσουν, μεταξύ αυτών η ποινή του θανάτου αν χτυπήσει τον ιδιοκτήτη του (άρθρο 33), αν έχει κλέψει άλογο ή αγελάδα (άρθρο 35) ή αν έχει επιχειρήσει τρεις φορές να δραπετεύσει (άρθρο 38).  

Τα άρθρα τα οποία είναι υπέρ των σκλάβων είναι πολύ ελάχιστα. Για παράδειγμα, το άρθρο 27 ορίζει την παροχή βοήθειας και ιατρικής περίθαλψης από τον ιδιοκτήτη στον σκλάβο σε περίπτωση που ο δεύτερος αρρωστήσει. Επιπλέον το διάταγμα αποβλέπει στο να εκχριστιανίσει τους σκλάβους και μάλιστα στο ρωμαιοκαθολικό δόγμα και να τους παρέχει μια στοιχειώδη εκπαίδευση.

Το διάταγμα αποτελούνταν από 60 άρθρα. Μεταξύ άλλων οριζόταν ότι:
•    Οι Εβραίοι δεν έπρεπε να ζουν στις γαλλικές αποικίες
•    Όλοι οι σκλάβοι έπρεπε να βαφτιστούν ρωμαιοκαθολικοί
•    Οποιαδήποτε θρησκεία εκτός της ρωμαιοκαθολικής απαγορεύεται
•    Οι ιδιοκτήτες σκλάβων έπρεπε να είναι ρωμαιοκαθολικοί
•    Όλοι οι υπήκοοι και οι σκλάβοι έπρεπε να τηρούν τις καθολικές γιορτές
•    Σε καθολικές γιορτές απαγορευόταν η πώληση και αγορά σκλάβων
•    Μόνο καθολικοί γάμοι αναγνωρίζονταν από το κράτος
•  Παντρεμένοι άντρες, οι οποίοι αποκτούσαν παιδί με μία σκλάβα, τιμωρούνταν με χρηματικό πρόστιμο, όπως και ο ιδιοκτήτης της σκλάβας. Αν ο άντρας ήταν ο ίδιος του ιδιοκτήτης της σκλάβας, τότε και το παιδί αλλά και η σκλάβα του παίρνονταν
•    Γάμοι μεταξύ σκλάβων γίνονταν μόνο με την συγκατάθεση του ιδιοκτήτη
•    Τα παιδιά των παντρεμένων σκλάβων είναι και αυτά επίσης σκλάβοι και ανήκουν στον ιδιοκτήτη
•    Παιδιά από έναν σκλαβωμένο άντρα και μια ελεύθερη γυναίκα ήταν και αυτά ελεύθερα. κ.α

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα…

1913: Γεννιέται Ρόζα Παρκς, η μαύρη μοδίστρα που αρνήθηκε να δώσει τη θέση της στο λεωφορείο σ' ένα λευκό άνδρα τη δεκαετία του '50, σηματοδοτώντας την αφετηρία της πορείας για την κατάργηση των νόμων περί φυλετικού διαχωρισμού στις ΗΠΑ