Σαν Σήμερα: 23 Φεβρουαρίου (1943: Ιδρύεται η Εθνική Πανελλαδική Οργάνωση Νέων)

23 Φεβρουαρίου… 

Γιορτάζουν: Πολύκαρπος

Σαν σήμερα…. (αφιέρωμα)
 

1943: Ιδρύεται η Εθνική Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.).

Η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ ή Ε.Π.Ο.Ν.) ήταν οργάνωση νέων που ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στις 23 Φεβρουαρίου 1943 και ήταν μέλος του ΕΑΜ. 

Η ΕΠΟΝ υπήρξε η μαζικότερη και μαχητικότερη αντιστασιακή Οργάνωση Νεολαίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στην ιδρυτική σύσκεψη της ΕΠΟΝ, πήραν μέρος αντιπρόσωποι της Αγροτικής Νεολαίας Ελλάδας, και Ενιαίας Εθνικοαπελευθερωτικής Εργατοϋπαλληλικής Νεολαίας, της Ένωσης Νέων Αγωνιστών Ρούμελης, ιερών Λόχων, της Λαϊκής Επαναστατικής Νεολαία, της Λεύτερης Νεολαίας, της Φιλικής Εταιρείας Νέων και της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαίων Ελλάδας (ΟΚΝΕ) και της Σοσιαλιστικής Επαναστατικής Πρωτοπορίας Ελλάδας. Πήραν επίσης μέρος και αντιπροσωπείες, του ΕΑΜ Νέων Μακεδονίας, Πελοποννήσου και τα μέλη της ΚΕ του ΕΑΜ Νέων.

Σύμφωνα με το ιδρυτικό της ΕΠΟΝ, όλες οι παραπάνω οργανώσεις μαζί και το ΕΑΜ Νέων αυτοδιαλύονταν και όλες οι δυνάμεις τους και τα μέσα τους περνούσαν στην ΕΠΟΝ. Με αυτόν τον τρόπο σφυρηλατήθηκε σε γερές βάσεις η ενότητα της νέας γενιάς πράγμα που οδήγησε σε μια καταπληκτική άνοδο του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος της νεολαίας της Ελλάδας για την εκπλήρωση των υψηλών σκοπών και των ανώτερων ιδανικών της ΕΠΟΝ.

Οι απελευθερωτικοί και προοδευτικοί σκοποί της ΕΠΟΝ συγκίνησαν και ενθουσίασαν την νεολαία ολόκληρης της χώρας. Έτσι μέσα σε διάστημα ενός μόλις χρόνου από την ίδρυσή της από δέκα χιλιάδες μέλη των οργανώσεων που συγχωνεύτηκαν σ’ αυτήν έφτασε στα 300 χιλιάδες μέλη απλωμένα σε όλη την Ελλάδα, ως το πιο μικρό χωριό, την ποιο απόμακρη συνοικία των πόλεων.

Σκοποί της ΕΠΟΝ αναφέρονταν στο ιδρυτικό κείμενό της, που ήταν πρώτον, η εθνική απελευθέρωση με βάση την ακεραιότητα της Ελλάδας. Δεύτερον, η εξόντωση του φασισμού και η αποκατάσταση της λαϊκής κυριαρχίας, τρίτον η καταπολέμηση των ιμπεριαλιστικών πολέμων και η υπεράσπιση της ειρήνης με βάση την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών και τέταρτον η υπεράσπιση των οικονομικών, πολιτικών, εκπολιτιστικών και μορφωτικών δικαιωμάτων και επιδιώξεων της νέας γενιάς.

Στα γεγονότα τον Δεκέμβρη του 1944 η ΕΠΟΝ αγωνίστηκε στο πλευρό του λαού κατά της ξένης ιμπεριαλιστικής ένοπλης επέμβασης. Μετά την έναρξη του εμφυλίου πολέμου οι ελληνικές αρχές διάλυσαν «νομικά» την ΕΠΟΝ το φθινόπωρο του 1947.

Η ΕΠΟΝ τέθηκε εκτός νόμου με τον περιβόητο νόμο Ν.509 του 1947. Έκτοτε συνέχισε να διατηρείται ως ο δεύτερος παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ, που τον διεύθυνε ο Στ. Κασιμάτης (τον πρώτο διεύθυναν οι Νίκος Πλουμπίδης και Νίκος Μπελογιάννης).

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα…

1966: Τηλεοπτικοί δέκτες λαμβάνουν για πρώτη φορά το πρόγραμμα του ΕΙΡ, της σημερινής ΕΡΤ.

1976: Οι φοιτητές, που έχουν εξεγερθεί κατά της Χούντας των συνταγματαρχών, καταλαμβάνουν τη Νομική.