Κηδεία με... αγροτικό - Ο θάνατος Γκλιγκόροφ και ο Εθνικισμός των Σκοπίων

Αρκετές αντιδράσεις προκαλεί στα Σκόπια ο τρόπος που αντιμετωπίσθηκε ο θάνατος του Κίρο Γκλιγκόροφ, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Πρωτοχρονιάς. Μπορεί η τελευταία του επιθυμία να ήταν η κηδεία του να γίνει σε στενό οικογενειακό κύκλο, χωρίς τιμές αρχηγού κράτους, όμως διατυπώνονται πολλές αιχμές για το πώς συμπεριφέρθηκαν κυρίως ο κρατικός μηχανισμός, τα δημόσια, αλλά και πολλά ιδιωτικά ΜΜΕ που ελέγχονται από τον πρωθυπουργό, Ν. Γκρούεφσκι. Κάνουν συγκρίσεις μάλιστα με τον πάνδημο τρόπο που αντιμετωπίσθηκε ο πρόσφατος θάνατος του πρώην προέδρου της Τσεχίας, Βάτσλαβ Χάβελ, στην Τσεχία και ευρύτερα.  

Οι λιγοστές εικόνες από το νεκροταφείο του Μπούτελ να οδηγείται στην τελευταία του κατοικία με μια απλή πολιτική κηδεία και με το φέρετρο να μεταφέρεται πάνω σε ένα ανοικτό... φορτηγάκι σόκαραν τους Σκοπιανούς που δεν περίμεναν ότι θα αντιμετωπιζόταν έτσι ο πρώτος πρόεδρος της χώρας, ο οποίος την οδήγησε στην ανεξαρτησία και κατοχύρωσε την κρατική της οντότητα.

«Οι μεσίστιες σημαίες χάθηκαν μέσα στα χριστουγεννιάτικα στολίδια» -στην ΠΓΔΜ τα Χριστούγεννα γιορτάζονται με το παλιό ημερολόγιο στις 7 Ιανουαρίου- «Δημοσιογράφοι και ΜΜΕ πιάστηκαν με... τις πιτζάμες», «Ο πρόεδρος πέθανε και οι διακοπές... συνεχίστηκαν», είναι μερικοί μόνο τίτλοι από επικριτικά άρθρα σε κάποιες εφημερίδες, ενώ στο στόχαστρο βρέθηκε ιδιαίτερα η κρατική τηλεόραση MTV, όπου οι υπεύθυνοι αντιμετώπισαν τον θάνατο του Κ. Γκλιγκόροφ απλώς επαγγελματικά, σαν να ήταν απλώς μια προσωπικότητα, χωρίς να υπάρξει μια γενική τροποποίηση του προγράμματος, με εκτενή αφιερώματα κ.ά., όπως γίνεται σε ανάλογες περιπτώσεις σε πολλές χώρες.

Ο καθηγητής πανεπιστημίου της Σχολής Δημοσιογραφίας Τόμε Γκρούεφσκι ήταν ένας από αυτούς που τηλεφώνησε, όπως λέει, στον αρχισυντάκτη του MTV για να ζητήσει εξηγήσεις και να διαμαρτυρηθεί. «Η εθνική τηλεόραση ανήκει σε όλους τους πολίτες και σίγουρα δεν ανήκει σε κανένα πολιτικό κόμμα», δήλωσε με νόημα, εκφράζοντας την καχυποψία που υπάρχει ότι πίσω από αυτά υπάρχει δάκτυλος των ανθρώπων του Ν. Γκρούεφσκι.

Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ
Θα «μιλήσει» για την απόπειρα δολοφονίας

Τι ήξερε ο Κ. Γκλιγκόροφ για τους υποψήφιους δολοφόνους του, που προσπάθησαν να τον βγάλουν από τη μέση με την έκρηξη που προκάλεσαν σε παγιδευμένο αυτοκίνητο στο κέντρο των Σκοπίων στις 3 Οκτωβρίου 1995; Ολα αυτά τα χρόνια υπάρχει ένα θολό τοπίο γύρω από την απόπειρα, που είχε ως αποτέλεσμα να τραυματιστεί σοβαρά και να χάσει το μάτι του ο τότε πρόεδρος της ΠΓΔΜ, ενώ βρισκόταν στον πρώτο χρόνο της δεύτερης θητείας του και σε ηλικία 78 χρόνων. Αυτές τις μέρες γράφηκε στα Σκόπια ότι ο Κ. Γκλιγκόροφ ήθελε οι όποιες αποκαλύψεις γύρω από την απόπειρα δολοφονίας του να γίνουν μετά τον θάνατό του και το θέμα εκ των πραγμάτων επανέρχεται στην επικαιρότητα.

Αναφορά έγινε και από τον Μπράνκο Τσερβενκόφσκι κατά την ομιλία του στο πολιτικό μνημόσυνο που έγινε στα γραφεία του SDSM για τον Κ. Γκλιγκόροφ. «Γιατί έγινε αυτή η επίθεση εναντίον μου; Τι κακό έχω κάνει;» ήταν τα λόγια του αποθανόντος προέδρου στον τότε πρωθυπουργό. Κάποιοι θυμίζουν ότι ο Κ. Γκλιγκόροφ είχε πει μετά την απόπειρα στον τότε πρόεδρο της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς τη φράση: «Μη με αφήσετε μόνο...».

Ο ίδιος πάντως ο Κ. Γκλιγκόροφ δεν συνήθιζε να αναφέρεται στο θέμα της απόπειρας, γνωρίζοντας την ταραγμένη βαλκανική πραγματικότητα και όταν τον ρωτούσαν προτιμούσε να αλλάζει θέμα λέγοντας στους συνομιλητές του ότι πρέπει να κοιτάμε προς τα μπρος, αφήνοντας το παρελθόν.

Η δολοφονική απόπειρα χαρακτηρίστηκε τότε ως προσπάθεια αποσταθεροποίησης της ΠΓΔΜ, επισκίασε τις συνομιλίες που διεξάγονταν στην Αθήνα για τη ρύθμιση των τεχνικών θεμάτων που αφορούσαν την Ενδιάμεση Συμφωνία, αλλά συγχρόνως προκάλεσε τη συμπάθεια διεθνώς στο πρόσωπο του Κ. Γκλιγκόροφ.

Μια συμπάθεια που φάνηκε αργότερα όταν επισκέφθηκε τις ΗΠΑ και ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον του έκανε λόγο για μια τρίτη θητεία στη θέση του προέδρου της ΠΓΔΜ. «Εχετε σκεφτεί μια τρίτη θητεία» φέρεται να τον βολιδοσκόπησε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ για να πάρει την απάντηση ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αντισυνταγματικό, αφού υπήρχε περιορισμός από το Σύνταγμα για δύο μόνο θητείες.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΑΝ ΠΟΛΛΑ ΣΕΝΑΡΙΑ
Εγινε λόγος για ανάμειξη εταιρείας

Η απόπειρα δολοφονίας κατά του Κ. Γκλιγκόροφ είχε γίνει λίγο πριν τις 10 το πρωί της 3ης Οκτωβρίου 1995 σε έναν από τους πιο κεντρικούς δρόμους της πόλης των Σκοπίων, δίπλα ακριβώς σε ένα ξενοδοχείο στο οποίο συνήθιζαν να μένουν και πολλοί Ελληνες δημοσιογράφοι. Το αυτοκίνητο του προέδρου της ΠΓΔΜ ακολουθούσε καθημερινά αυτή τη διαδρομή μεταφέροντάς τον από το σπίτι του στο προεδρικό γραφείο στη Βουλή.

Ενα αυτοκίνητο που ήταν παγιδευμένο με εκρηκτικά εξερράγη, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί σοβαρά και να μεταφερθεί στο νοσοκομείο ο Κ. Γκλιγκόροφ ενώ σκοτώθηκε επί τόπου ο οδηγός του, Αλεξάντερ Σπίροφσκι.

Ο υπουργός Εσωτερικών Λιούμπομιρ Φριτσκόφσκι είχε μιλήσει τότε «για μια ισχυρή πολυεθνική εταιρεία από μια γειτονική χώρα» που βρισκόταν πίσω από την απόπειρα, και ερμηνεύτηκε ότι αναφερόταν στη βουλγαρική Multigroup, κάτι όμως που διαψεύδονταν κατηγορηματικά από εκπροσώπους της βουλγαρικής οργάνωσης. Εκτοτε υπήρξαν πολλά σενάρια χωρίς όμως να βρεθούν απτά στοιχεία.

Η ΠΕΡΙΒΟΗΤΗ ΔΗΛΩΣΗ
Είμαστε Σλάβοι, όχι «απόγονοι» του Αλέξανδρου

«Είμαστε Σλάβοι και ήρθαμε στην περιοχή τον 6ο π.Χ. αιώνα. Δεν έχουμε καμία σχέση με τον πολιτισμό του Αλέξανδρου». Είναι λόγια του Κίρο Γκλιγκόροφ από ομιλία του στη Βουλή της ΠΓΔΜ το 1992. Στα έδρανα της αντιπολίτευσης ως πρόεδρος του VMRO-DPMNE καθόταν ο Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι, ο οποίος σε αρκετά νεαρή ηλικία το 1990 ίδρυσε το νέο VMRO-DPMNE, με το οποίο εκλέχτηκε πρωθυπουργός μέχρι το 2002, για να αποχωρήσει στη συνέχεια προωθώντας ως διάδοχό του τον... τεχνοκράτη (τότε) Ν. Γκρούεφσκι. Για τον Λ. Γκεοργκίεφσκι που αποτελούσε τον πολιτικό και ιδεολογικό αντίπαλο του Γκλιγκόροφ άλλαξαν από τότε πολλά και βρέθηκε σήμερα να ασπάζεται τα όσα έλεγε ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ και να είναι στην πρώτη γραμμή αυτών που αντιμάχονται τον εξαρχαϊσμό και τη βουτιά στην αρχαία Μακεδονία του σημερινού εθνικιστή πρωθυπουργού.

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ
Βρήκαν ευκαιρία για... επίθεση

Ο θάνατος του Κίρο Γκλιγκόροφ, πέρα από τις γνωστές νεκρολογίες, έδωσε την ευκαιρία να αναφερθούν δημόσια και όσα καταλογίζουν στον αποθανόντα πρόεδρο της χώρας o εθνικιστής πρωθυπουργός Ν. Γκρούεφσκι και το κόμμα του VMRO-DPMNE. Προσπάθειά τους όλα αυτά τα χρόνια ήταν να τον βγάλουν από το κάδρο και ο ίδιος ο Γκρούεφσκι επιχειρούσε πάντα να τον περιορίσει επιδεικτικά στη? δεύτερη θέση.

Αυτό που του καταλόγιζαν ήταν ότι έβαλε τη χώρα στον ΟΗΕ με το όνομα της ΠΓΔΜ. Ακόμη ότι όταν το 1990 διαλυόταν η πρώην Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία, ήταν από αυτούς που αποδέχθηκε την πρόταση του Ζακ Ντελόρ για είσοδο της Γιουγκοσλαβίας στην ΕΕ ως ενιαίας χώρας, ώστε να αποφευχθεί ο πόλεμος, κάτι που υποστηρίζεται πως θα έβαζε σε δεύτερη μοίρα την ανεξαρτησία της ΠΓΔΜ. Αμφισβητούν ακόμη τη σκοπιμότητα του δημοψηφίσματος της 8ης Σεπτεμβρίου του 1991, με το ερώτημα αν θέλουν οι πολίτες την ανεξαρτησία.

Σ΄αυτές τις κατηγορίες απάντησε και ο πρώην πρόεδρος της χώρας και πρόεδρος της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης (SDSM) Μπράνκο Τσερβενκόφσκι στο πολιτικό μνημόσυνο που έγινε στα γραφεία του κόμματος για τον Κ. Γκλιγκόροφ. Αλλωστε, ο τελευταίος ήταν ο ιδρυτής του κόμματος. Ετσι, ο Μπ. Τσερβενκόφσκι μίλησε για καλές και κακές στιγμές που υπήρξαν για τον Κ. Γκλιγκόροφ στα 20 χρόνια ζωής της χώρας ως ανεξάρτητης, λέγοντας ότι δεν ήταν γενναίες οι επιθέσεις που δεχόταν και απάντησε αιχμηρά σε εκείνους που τον κατηγορούσαν πως οδήγησε τη χώρα στον ΟΗΕ με το όνομα της ΠΓΔΜ, υπογραμμίζοντας ότι είναι τώρα αυτοί που ζητούν και δεν μπορούν να πετύχουν την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ με το όνομα της, ΠΓΔΜ.

Πηγή: ethnos.gr, του Χρήστου Τελίδη