Σαν Σήμερα: 30 Ιανουαρίου (1945: Ανασυγκροτείται το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων)

30 Ιανουαρίου…

Γιορτάζουν: Αρχοντής, Αρχοντία, Μαύρος, Μαυρέτα

Σαν σήμερα…. (αφιέρωμα)

1945: Ανασυγκροτείται το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, που είχε διαλυθεί κατά τη δικτατορία Μεταξά.

Ο ιδρυτής του Ελληνικού Προσκοπισμού, ο Αθανάσιος Λευκαδίτης γνώρισε την ύπαρξη του Προσκοπισμού στο Λονδίνο κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908. Ο ιδρυτής του, στρατηγός Μπέϊντεν Παόυελ, είχε συλλάβει την ιδέα του Προσκοπισμού κατά τον Αγγλομποερικό πόλεμο της Νότιας Αφρικής (1899-1901). Λόγω έλλειψης επαρκούς αριθμού αντρών για την άμυνα της πόλης Mafeking, οργάνωσε σώμα από χίλια περίπου παιδιά, στα οποία ανέθεσε τις βοηθητικές υπηρεσίες των μαχόμενων. Από το πείραμα εκείνο ξεκίνησε η ιδέα της οργάνωσης των παιδιών και εφήβων κατά ένα παιδαγωγικό σύστημα τελείως διαφορετικό και ανεξάρτητο από την στρατιωτική εκπαίδευση του πολίτη και με στόχο την συμπλήρωση της σωματικής και ηθικής αγωγής την οποία παρείχε, ανεπαρκώς συνολικά, το σχολείο. 

Ο Αθ. Λευκαδίτης, σε άλλη του επίσκεψη στο Λονδίνο, το καλοκαίρι του 1910, μελέτησε βαθύτερα το προσκοπικό σύστημα με σκοπό να το εισάγει και στη χώρα μας. Καθηγητής της γυμναστικής στο Λύκειο Μακρή, ο Αθ. Λευκαδίτης είχε επιλέξει ομάδα φίλαθλων και φιλεκδρομέων μαθητών, με τους οποίους πήγαινε εκδρομές τις Κυριακές στα βουνά της Αττικής και τους εξηγούσε τα μέσα εφαρμογής του προσκοπικού συστήματος. Η ομάδα αυτή με τον ιδρυτή της, αποτέλεσε τον πυρήνα του Ελληνικού Προσκοπισμού.

Χωρίς την πρωτοβουλία του Αθ. Λευκαδίτη, η ίδρυση του Προσκοπισμού θα είχε ασφαλώς πραγματοποιηθεί πολύ αργότερα στην χώρα μας. Η μαθητική νεολαία τότε, είχε λίγη ελευθερία κίνησης και ανάπτυξης πρωτοβουλιών εκτός των ορίων της πατρικής στέγης και του σχολείου και η έξοδος προς το ύπαιθρο και οι ασκήσεις του πνεύματος και του σώματος, πλην των μαθητικών, ήταν ακόμη κτήμα των λίγων.

Τον Οκτώβριο του 1910 συστάθηκε η πρώτη Ενωμοτία Ελλήνων Προσκόπων. Για πρώτη φορά η στολή του Προσκόπου έκανε την εμφάνισή της στην Ελλάδα. Η κίνηση άρχισε να κινεί το ζωηρό ενδιαφέρον της κοινωνίας. Στις αρχές του 1911 προσήλθαν στο Προσκοπισμό και οι Κ.Μ. Μελάς, Γ. Πάνας και Ν. Πασπάτης, αξιωματικοί του βασιλικού Ναυτικού και ο Φίλιππος Χρυσοβελόνης, τραπεζίτης, οι οποίοι πλαισίωσαν την κίνηση, απάρτισαν την πρώτη Διευθύνουσα Επιτροπή και αργότερα αποτέλεσαν στελέχη και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ομίλου Ελλήνων Προσκόπων, όπως λεγόταν τότε. Μαθητές και άλλων σχολείων άρχισαν να γράφονται στα μητρώα των Προσκόπων. Το Μάρτιο του 1912 οι 'Eλληνες Πρόσκοποι ανέρχονταν σε 128.

Η πρώτη επίσημη εμφάνιση των Προσκόπων έγινε κατά τη (στρατιωτική τότε) παρέλαση της εθνικής γιορτής της 25ης Μαρτίου 1912. Οι Πρόσκοποι παρέλασαν μπροστά απ'την εξέδρα των επισήμων στην επί της Λεωφόρου 'Oλγας είσοδο του Ζαππείου, μπροστά από τον βασιλιά Γεώργιο τον Α', την βασιλική οικογένεια, το Υπουργικό Συμβούλιο υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τις άλλες αρχές. Οι εντυπώσεις το πλήθους και οι κρίσεις του τύπου μετά από την πρώτη εκείνη εμφάνιση, ήταν ενθουσιώδεις. Ο Ελληνικός Προσκοπισμός άρχισε να επιβάλλεται σαν ιδέα στην συνείδηση της Κοινωνίας και του Κράτους. Την 9η Ιουνίου 1912 δημοσιεύεται το από της 20 Μαϊου «βασιλικό Διάταγμα» με το οποίο εγκρινόταν το καταστατικό του Ομίλου «Σώμα Ελλήνων Προσκόπων», κύριος σκοπός του οποίου ήταν η ηθική και η σωματική ανάπτυξη των απανταχού Ελληνόπουλων μέσα και έξω από την Ελλάδα, ώστε να καταστούν καλοί και αγαθοί πολίτες και στρατιώτες.

Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο αποτελούταν από 12 μέλη με πρόεδρο τον Μ. Νεγρεπόντη και Γενικό Γραμματέα τον Κ. Μελά. Η ύπαρξη του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων ήταν έντονη μέχρι την δικτατορία του Μεταξά, καθώς αναγκάστηκε να διαλυθεί για τους αυτονόητους λόγους. Όμως, το 1945 φαίνεται πως ο ελληνικός προσκοπισμός παίρνει τα πάνω του και ανασυγκροτείται με επίσημη ημερομηνία την 30η Ιανουαρίου του 1945.

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα…

1923: Μετά τη γενοκτονία των Ποντίων και τη μικρασιατική καταστροφή το αποκορύφωμα του απάνθρωπου αυτού μέτρου της «ανταλλαγής πληθυσμών» αποτέλεσε το Σύμφωνο για την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που υπογράφθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923, το οποίο στη συνέχεια κατέστη μέρος της Συνθήκης της Λωζάνης της 24ης Ιουλίου του ίδιου έτους δυνάμει του άρθρου 142 της τελευταίας.