Σαν Σήμερα: 25 Ιανουαρίου (1996: Η κρίση των Ιμίων)

25 Ιανουαρίου…

Γιορτάζει: Γρηγόρης, Γρηγορία, Μαργαρίτα

Σαν σήμερα…. (αφιέρωμα)

1996: Η κρίση των Ιμίων.

Κρίση των Ιμίων ονομάζεται συμβατικά μία έντονη αντιπαράθεση εδαφικής κυριαρχίας που έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 1996 ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία με αφορμή την προσάραξη πλοίου στις βραχονησίδες των Ιμίων. Κατά την διάρκεια της ολιγοήμερης αυτής κρίσης, οι δύο χώρες μετέφεραν στρατιωτικές δυνάμεις (κυρίως ναυτικές) γύρω από τα Ίμια και τις ανέπτυξαν φτάνοντας κοντά στην ένοπλη σύρραξη. Τελικά με την παρέμβαση του ΝΑΤΟ, και κυρίως των ΗΠΑ, η ένταση εκτονώθηκε και οι δύο χώρες απέσυραν τους στόλους τους.  

Ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός ότι η Τουρκία εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ίμια, ύψωσε την ελληνική σημαία σε ένα από αυτά τα δύο νησιά στις 25 Ιανουαρίου 1996, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου Γ. Ριόλα, έναν ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού.

Τα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια μετέδωσαν εικόνες με την ελληνική σημαία υψωμένη στα Ίμια, κάτι που προκάλεσε σάλο στην κοινή γνώμη της Τουρκίας. Δύο δημοσιογράφοι του γραφείου της εφημερίδας Χουριέτ στη Σμύρνη, μετέβησαν με ελικόπτερο στη Μεγάλη Ίμια, υπέστειλαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική σημαία. Η όλη επιχείρηση των δημοσιογράφων βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι που ανήκει στη Χουριέτ. Το γεγονός αυτό πήρε σημαντικές διαστάσεις. Σύντομα, ελληνικά και τουρκικά πολεμικά σκάφη κινήθηκαν στην περιοχή.

Η κρίση κλιμακώθηκε τις επόμενες μέρες. Στις 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό "Αντωνίου" του Πολεμικού Ναυτικού κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική. Επίσης, το βράδυ της 28ης Ιανουαρίου, Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μεγάλη Ίμια χωρίς να τους αντιληφθούν τα παραπλέοντα εκεί τουρκικά πολεμικά. Στις 29 Ιανουαρίου, ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς την Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Στις 30 Ιανουαρίου, η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ δηλώνει μέσα στην Τουρκική βουλή ότι την επόμενη μέρα η Ελληνική σημαία θα έχει κατέβει από τα Ίμια.

Στις 31 Ιανουαρίου και ώρα 01:40 Τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια. Στις 05:30 της ίδιας μέρας ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που απονηώθηκε από τη φρεγάτα Ναυαρίνο για να διαπιστώσει την παρουσία των Τούρκων στη βραχονησίδα κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν. Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις.

Η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου (Vertigo). Την θέση αυτή υποστήριξε πρόσφατα ο πρώην αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Αντώνης Αντωνιάδης, αναφέροντας μάλιστα πως η τουρκική φρεγάτα Γιαβούζ προσφέρθηκε να βοηθήσει, αλλά πήρε άμεσα από τους πιλότους του ελικοπτέρου αρνητική απάντηση.[3] Ωστόσο, υπάρχει διαδεδομένη στην Ελλάδα η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί, και ότι η αληθινή αιτία της πτώσης αποκρύφτηκε προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο.

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα…

1858: Το γαμήλιο εμβατήριο του Φέλιξ Μέντελσον ακούγεται για πρώτη φορά στο γάμο της πριγκίπισσας της Αγγλίας Βικτόριας και του πρίγκιπα της Πρωσίας.

1919: Ιδρύεται η Κοινωνία των Εθνών, πρόδρομος του ΟΗΕ.