Η κομβική θέση της Βουλγαρίας στη διπλωματία των αγωγών

Ο κ. Μπορίσοφ, με την απόφασή του να ματαιώσει την κατασκευή του αγωγού Πύργου-Αλεξανδρούπολης, «έσωσε» την ελληνική κυβέρνηση, η οποία θα έπρεπε να επωμισθεί αυτή το βάρος της άρνησης. Οικολογικές οργανώσεις και ο ίδιος ο κ. Γ. Παπανδρέου, είχαν αντιρρήσεις λόγω περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων.
Δεν είναι του παρόντος να γίνει συζήτηση περί του ότι δεν είναι δυνατή επένδυση στην Ελλάδα, διότι είτε ορθά είτε προσχηματικά, συνήθως κάποιοι περιβαλλοντικοί λόγοι θα την ματαιώνουν. Πώς συμβαίνει άραγε στις άλλες δυτικές χώρες να γίνονται επενδύσεις χωρίς περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις;  

Εν πάση περιπτώσει, δεν είναι μόνον η Ελλάδα που κατέχει κομβικό σημείο για τους ενεργειακούς αγωγούς, αλλά και η Βουλγαρία, της οποίας η γεωγραφική θέση διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στα έργα μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, Κασπία Θάλασσα και Ασία προς τις χώρες της Νότιας και της Κεντρικής Ευρώπης.

Αυτήν τη στιγμή αναπτύσσονται τρία ενεργειακά σχέδια, τα οποία περνούν από βουλγαρικό έδαφος. Τα τρία αυτά σχέδια βρίσκονται σε διαφορετικό στάδιο υλοποίησης. Σε πλέον προχωρημένο στάδιο είναι το σχέδιο για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου προς τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, ο οποίος είναι γνωστός ως «Νότιας Ροής» (South Stream).

Σε αρκετά προχωρημένο στάδιο είναι βέβαια και το σχέδιο του αγωγού Πύργου-Αλεξανδρούπολης, το οποίο σχεδιάστηκε κατά τη δεκαετία του '90 ως εναλλακτική λύση των τάνκερ στο Βόσπορο και τα Δαρδανέλια. Αλλά, ας περιμένουμε τις αντιδράσεις της Ρωσίας στην απόφαση της βουλγαρικής κυβέρνησης για ματαίωσή του, μήπως κάτι αλλάξει.

Πληροφορίες φέρουν και την κατασκευή του αγωγού «Ναμπούκο» να έχει προβλήματα. Με πολύ αργούς ρυθμούς προχωράει η υλοποίηση αυτού του σχεδίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Κασπία στην Κεντρική Ευρώπη. Από ρεπορτάζ της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας πληροφορούμαστε, ότι κατά τη διάρκεια του Οικονομικού Φόρουμ των χωρών της Μαύρης Θάλασσας που πραγματοποιήθηκε στη νότια Ρωσία, έγινε το επόμενο βήμα προς την υλοποίηση του αγωγού «South Stream». Υπεγράφη τελικά η συμφωνία μεταξύ των μετόχων για την κατασκευή του αγωγού αερίου.

Το σχέδιο προβλέπει τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, από τον πυθμένα της Μαύρης Θάλασσας, με δύο άξονες: ο πρώτος μέσω Βουλγαρίας προς την Ελλάδα και Ιταλία, και ο δεύτερος μέσω Βουλγαρίας προς την Σερβία, Ουγγαρία και Αυστρία και έχει στόχο να μεταφέρει έως και 63 δισ. κυβικά μέτρα από τα τέλη του 2015.

Να σημειωθεί, ότι ήδη υπάρχουν κινητοποιήσεις στην Ήπειρο από οικολογική οργάνωση, να μη περάσει από την περιοχή ο αγωγός από εκεί, και υπάρχει σκέψη να φτάσει στην Ιταλία μέσω Αλβανίας. Φαίνεται ότι καθ’ όλη τη διαδρομή του μέσω της Θράκης και Μακεδονίας, δεν υπάρχουν το ίδιο ευαίσθητοι οικολόγοι για να αντιδράσουν. Ή δεν πήραν το μήνυμα στην Ήπειρο, ότι ο αγωγός δεν είναι αποκλειστικά ρωσικός.

Επανερχόμενοι στον «South Stream», βάσει της συμφωνίας, το 20% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας αποδίδεται στην ιταλική Eni, ενώ η γαλλική EDF και η γερμανική Wintershall λαμβάνουν δύο ίσα μετοχικά μερίδια της τάξεως του 15%. Η Gazprom διατηρεί την ιδιοκτησία του υπολοίπου 50%. Το κόστος κατασκευής του South Stream ανέρχεται σε 24 δισ. ευρώ και η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του προγραμματίζεται έως το τέλος του 2015.

Η εξασφάλιση ρωσικού αερίου και πετρελαίου για την Ευρώπη μέσω των τριών αγωγών, καθώς και η διαφοροποίηση των προμηθειών με τη μεταφορά καυσίμων από χώρες της Μέσης Ανατολής είναι μια επιχείρηση στρατηγικής σημασίας, τόσο για τους προμηθευτές όσο και για τους τελικούς καταναλωτές. Οι βασικοί ρόλοι σ’ αυτό το παιχνίδι διεκδικούνται από πολλούς. Να σημειωθεί, ότι πρόβλημα υπάρχει με την Τουρκία, η οποία απαιτεί να μην έχει μόνο διαμετακομιστικό ρόλο στον «Ναμπούκο».

Αν το επιτύχει, θα σημαίνει ότι σε περίοδο κρίσης, η Ελλάδα θα εξαρτάται από τη βούληση της Τουρκίας να έχει ενέργεια μέσω του αγωγού. Τα παραπάνω, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη επιτάχυνσης των ενεργειών στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου των ελληνικών θαλασσών, ώστε να μη εξαρτάται η χώρα μας από τα πολιτικά παιχνίδια πότε της Βουλγαρίας, πότε της Τουρκίας, αλλά και από τις πολιτικές αντιθέσεις των μεγάλων.

Ο Μακεδών 

(δημοσιεύθηκε στην voria.gr)