Λαβύρινθος το έργο του ΧΥΤΑ Ημαθίας

Εμπλοκή σε αίτημα για επιπλέον παραχώρηση δασικής έκτασης βάζει σε περιπέτεια την κατασκευή ΧΥΤΑ Ημαθίας, προϋπολογισμού 28 εκατ. ευρώ, με κίνδυνο καταβολής από το δημόσιο αποζημίωσης στον ανάδοχο χωρίς να γίνει το έργο.

Η ανάδοχος εταιρεία ζήτησε επιπλέον 32 στρέμματα δασικής έκτασης, πέραν της έκτασης των 49,9 στρεμμάτων που έχουν δεσμευτεί για τον ΧΥΤΑ, εξαιτίας πρόσθετων όρων που έθεσε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) στην εφαρμογή του έργου. Ο αποχαρακτηρισμός και η διάθεση αυτής της έκτασης, όμως, μπορεί να γίνει μόνο από το υπουργικό συμβούλιο και μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει έγκριση από το υπουργικό συμβούλιο, είναι ανοικτό το ενδεχόμενο ο εργολάβος να διεκδικήσει τη ρήτρα που προκύπτει από τη σύμβασή του.
Η υπόθεση έφτασε  στο Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ), το οποίο ξεκίνησε αμέσως έλεγχο, για να διαπιστωθεί η νομιμότητα παραχώρησης της αρχικής έκτασης των 49.849,94 τ.μ. και κατά πόσο μπορεί να νομιμοποιηθεί ο αποχαρακτηρισμός επιπλέον 32.176,06 τ.μ., όπως ζητάει ο ανάδοχος. Οι εκτάσεις αυτές αποτελούν μέρος συνολικής έκτασης 82.026 τ.μ. του δάσους της ιεράς μονής Τιμίου Προδρόμου. Η παραχώρηση και η αλλαγή χρήσης δασικής έκτασης, σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, γίνεται με απόφαση του νομάρχη (σήμερα περιφερειάρχη), αν πρόκειται για έκταση μέχρι 10 στρέμματα, του υπουργού Γεωργίας μέχρι 50 στρέμματα και του υπουργικού συμβουλίου αν πρόκειται για μεγαλύτερες εκτάσεις, ύστερα από εισήγηση της διεύθυνσης δασών και τη γνώμη του νομαρχιακού (σήμερα περιφερειακού) συμβουλίου. Η πρώτη έκταση των 49,9 στρεμμάτων αποχαρακτηρίστηκε το 2006 και παραχωρήθηκε κατά χρήση το 2009 με απόφαση του τότε περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας και έγκριση του αρμόδιου υπουργού. Προφανώς ζητήθηκαν ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα κάτω από τα 50 στρέμματα, για να μην υπάρξει εμπλοκή του υπουργικού συμβουλίου.

Η καταγγελία και προσφυγή στο ΣτΕ

Η καταγγελία στην επιθεώρηση δημόσιας διοίκησης για τυχόν παρατυπίες στις διαδικασίες ανάθεσης του έργου ΧΥΤΑ Ημαθίας έγιναν από τον μηχανικό Γιώργο Ουρσουζίδη, μέλος της διοίκησης του Τεχνικού Επιμελητηρίου στην Κεντρική Μακεδονία (ΤΕΕ/ΤΚΜ) και πρώην πρόεδρο της νομαρχιακής επιτροπής Ημαθίας του ΤΕΕ. Το Τεχνικό Επιμελητήριο από το 2003 έχει προσφύγει στο ΣτΕ σε βάρος της απόφασης του πρώην νομάρχη Ημαθίας, με την οποία εγκρίθηκε η καταλληλότητα του χώρου για τον ΧΥΤΑ στη θέση 12. Η υπόθεση θα εκδικαστεί στις 30 Μαρτίου 2011. Ως επιχειρήματα για την προσβολή της απόφασης το ΤΕΕ προέβαλε το γεγονός ότι η έκταση όπου χωροθετήθηκε ο ΧΥΤΑ είναι σε πολύ μικρή απόσταση από τον ταμιευτήρα του ποταμού Αλιάκμονα (300 μέτρα), από τον οποίο υδροδοτείται η Θεσσαλονίκη με 160.000 κυβικά νερού ημερησίως, πολύ κοντά στα προστατευόμενα μνημεία της Βεργίνας και των Αιγών, στην ευρύτερη περιοχή του αρχαιολογικού χώρου Βεργίνας - Παλατιτσίων, που είναι τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, και στην περιοχή Natura 2000, στην οποία εντάσσονται τα στενά του Αλιάκμονα.

Νέα υπόθεση υποθαλάσσιας;

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) συνεδρίασε στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου για να εγκρίνει τη μελέτη εφαρμογής του έργου «Μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση και παραχώρηση της εκμετάλλευσης για 25 έτη μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων νομού Ημαθίας», και σύμφωνα με πληροφορίες υπήρξε θετική απόφαση, η οποία υπογράφηκε και από τον υπουργό πολιτισμού. Ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων ΟΤΑ νομού Ημαθίας, όμως, είχε ζητήσει την παραχώρηση επιπλέον δασικής έκτασης 32 και πλέον στρεμμάτων, μεταφέροντας τη διαπίστωση της αναδόχου εταιρείας «Ηλέκτωρ ΑΕ», ότι η αρχική έκταση «δεν επαρκεί για την κατασκευή του παραπάνω έργου λόγω πρόσθετων όρων εφαρμογής που ετέθησαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του υπουργείου Πολιτισμού». «Είναι δυνατόν  το ΚΑΣ. να εγκρίνει την μελέτη εφαρμογής του έργου,  όταν οι ίδιοι οι μελετητές ρητά δηλώνουν, ότι είναι αδύνατον να εκπληρωθούν οι όροι που το Κ.Α.Σ έθεσε, εάν προηγουμένως δεν αυξηθεί το εμβαδόν του γηπέδου κατά 32.175,06 m2, δηλαδή να εγκρίνει μια μελέτη σε ξένο οικόπεδο! Σύντομα λοιπόν (Ν.1734/87) θα κληθεί το υπουργικό συμβούλιο να αποφασίσει για την επιπλέον παραχώρηση δημόσιας δασικής έκτασης 32.175,06 τ.μ., ώστε να καταστεί δυνατή η υλοποίηση του έργου", υποστηρίζει στη «Μ» ο κ. Γιώργος Ουρσουζίδης, επισημαίνοντας ότι «μετά από αλλαγές που υπέδειξε το ΚΑΣ, ακυρώθηκε η σύμβαση για την υποθαλάσσια αρτηρία Θεσσαλονίκης και το δημόσιο πλήρωσε υπέρογκη αποζημίωση στον εργολάβο και το έργο ματαιώθηκε. Αν γίνουν αλλαγές στη σύμβαση για τον ΧΥΤΑ, αποτελούν λόγο καταγγελίας της σύμβασης».

Ο κ. Ουρσουζίδης υποστηρίζει ότι ο πραγματικός λόγος που η «Ηλέκτωρ» ζητά την παραχώρηση επιπλέον έκτασης 32 στρεμμάτων είναι το γεγονός ότι το επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης του παραχωρηθέντος γηπέδου (49,9 στρμ.) περιορίζεται από τη σύμβαση στο 10%, δηλαδή στα 4.900 τ.μ., και δεν επαρκεί για την υλοποίηση της μονάδας. «Από τα σχέδια που έχουμε στη διάθεσή μας και είναι αυτά που αναρτήθηκαν από την ανάδοχο εταιρεία στην αίθουσα του νομαρχιακού συμβουλίου Ημαθίας, προκειμένου να υπογραφεί η σύμβαση, προκύπτει προτεινόμενη κάλυψη του γηπέδου μεγαλύτερη των 7.000 τ.μ., η οποία ξεπερνά κατά πολύ το επιτρεπόμενο ποσοστό του 10%, δηλαδή τα 4.900 τ.μ. Δηλαδή, ο ανάδοχος γνώριζε από την αρχή τι έκταση χρειαζόταν», περιγράφει ο μηχανικός.

Οι αντιφάσεις του ΚΑΣ

Οι μέχρι τώρα αποφάσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για το έργο ήταν αντιφατικές. Τον Δεκέμβριο του 2004 ενέκρινε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου, ενώ τρία χρόνια αργότερα, τον Νοέμβριο του 2007, γνωμοδότησε αρνητικά για τη δημιουργία μονάδας στη θέση 12. Τον Ιανουάριο του 2009 ξανάδωσε το πράσινο φως, θέτοντας οκτώ όρους και προϋποθέσεις, οι οποίοι προκάλεσαν την απαίτηση του αναδόχου για επιπλέον έκταση. Η τελευταία θετική απόφαση για τη μελέτη εφαρμογής, εφόσον περιλαμβάνει επιπλέον έκταση, πρέπει να περάσει από το υπουργικό συμβούλιο, όπου θα συναντήσει αντιδράσεις από υπουργούς, που ως βουλευτές στο παρελθόν είχαν ταχθεί κατά της χωροθέτησης του έργου", υποστηρίζει ο κ. Ουρσουζίδης. Ο ίδιος υπενθυμίζει ότι ο Ευάγγελος Βενιζέλος στις 7 Μαρτίου 2009 δήλωνε στη Βέροια ότι είναι αντίθετος με τη χωροθέτηση του ΧΥΤΑ  ενώ  ο Χάρης Καστανίδης το 2003 με την ιδιότητα του υπουργού Μακεδονίας Θράκης, αρνήθηκε κατηγορηματικά τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής από τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου Βεργίνας - Παλατιτσίων και αναρωτιέται ποιά θα είναι η θέση της υπουργού περιβάλλοντος Τίνας Μπριμπίλη, η οποία υπερασπίζεται τις περιοχές Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους και τις ενταγμένες στο Natura.

Του Φώτη Κουτσαμπάρη - Εφημερίδα "Μακεδονία"