Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να αποκτήσει αυτοδυναμία, ακόμα και αν περάσει το 50%;

Γράφει ο Νίκος Βουδούρης*

Πολύς λόγος γίνεται για τις εντολές σχηματισμού κυβέρνησης και την εκ νέου προσφυγή στην κάλπη, που αν τελικά γίνει, η πιθανότερη ημερομηνία διεξαγωγής τους είναι στις 17 Ιουνίου. Η αντιμνημονιακή ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ τον κατέταξε δεύτερο κόμμα, ενώ φαίνεται πως με τις νέες εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ θα στοχεύσει (και πολύ πιθανόν να το καταφέρει) ακόμα και την πρωτιά! Αλλά, πόσο πιθανό είναι να υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση ή, έστω, ο ΣΥΡΙΖΑ να πάρει το μπόνους των 50 εδρών και να δρομολογήσει τις εξελίξεις; Η απάντηση, με βάσει έναν - λανθασμένο ίσως - συλλογισμό μας, είναι: Πολύ απίθανο...  

Και εξηγούμαστε: Ο ΣΥΡΙΖΑ (Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς), αποτελείται από 12 συνιστώσες, κομματικούς σχηματισμούς δηλαδή. 

Πρόκειται για τις εξής συνιστώσες: ΑΚΟΑ, ΔΕΑ, ΔΗΚΚΙ, ΚΟΕ, ΚΟΚΚΙΝΟ, ΟΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ, ΚΕΔΑ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΕΣ, Ομάδα Ρόζα, Αντικαπιταλιστική Πολιτική Ομάδα (ΑΠΟ).

Ο συλλογισμός που ακολουθεί ισχύει αν είναι οι συνιστώσες είναι πραγματικά πολιτικά κόμματα και όχι απλά ομάδες που φέρουν τίτλους και φυσικά, ο συλλογισμός είναι ανοιχτός σε αντίλογο...

Ο νόμος 3636/2008, μετά από νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργού Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλου, τροποποίησε τον 3231/2004, παραχωρώντας στο πρώτο κόμμα 50 επιπλέον έδρες, δηλαδή 10 περισσότερες σε σχέση με το νόμο του 2004. Έτσι, οι έδρες που κατανέμονται με βάση το ποσοστό των κομμάτων είναι 250 αντί για 260, και άρα το θεωρητικό ελάχιστο ποσοστό για να πετύχει κάποιο κόμμα βέβαιη αυτοδυναμία από 42.7% (111/260) των εγκύρων μετατρέπεται σε 40.4% (101/250). Το ελάχιστο ποσοστό αυτοδυναμίας 40.4% επί των εγκύρων αλλάζει και δεν είναι σταθερό (γίνεται μικρότερο) ανάλογα με το ποσοστό που θα πάρουν τα κόμματα που τελικά μένουν εκτός βουλής. 

Μέχρι εδώ κανένα νεότερο... Όμως, διαβάζουμε στο wikipedia.org και τα παρακάτω:

Ο νόμος 3636/2008 δυσχέρανε ιδιαίτερα τις προεκλογικές συνεργασίες κομμάτων, καθότι η επιπλέον παραχώρηση των 50 εδρών σε συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων προς διευκόλυνση σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης λαμβάνει χώρα μόνο αν ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων που τον απαρτίζουν είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψήφων. 

Μέσος όρος θεωρείται το πηλίκο του ποσοστού που έλαβε ο ανωτέρω συνασπισμός προς τον αριθμό των κομμάτων που τον αποτελούν. 

Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, αν υποθέσουμε πως λάμβανε στις επόμενες εκλογές ποσοστό 50%, ενώ το δεύτερο κόμμα (αυτοτελές) λάμβανε ποσοστό 10%, θα είχαμε το εξής περίεργο:

ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΡΙΖΑ 50% / 12 ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ = 4,16% ο Μέσος Όρος...

Κατά συνέπεια, το δεύτερο σε ψήφους (αλλά πρώτο αυτοτελές κόμμα) με το ποσοστό του 10% θα έπαιρνε το μπόνους των 50 εδρών...

Να σημειωθεί ότι οι τροποποιήσεις του νόμου αυτού εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στις βουλευτικές εκλογές της 6ης Μαΐου 2012.

Αν έχει βάσει ο συλλογισμός, τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ θα εξακολουθήσει να κατεβαίνει στις εκλογές ως Συνασπισμός Κομμάτων ή θα επιλέξει την κάθοδο ως αυτοτελές κόμμα;

Βεβαίως, κλείνοντας, πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταγγείλει το εκλογικό σύστημα και μάλιστα ο Αλέξης Τσίπρας το αποκάλεσε "καλπονοθευτικό"...

* Ο Νίκος Βουδούρης είναι δημοσιογράφος, διαχειριστής του InVeria.gr